Dòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở Israel

Dòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở Israel - Tư Liệu - vansudia.net

Dòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở Israel

Ngày 13 tháng 7 năm 2021, Archaeology – một Ấn phẩm của Viện Khảo cổ học Hoa Kỳ đã thông  tin về “Dòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở Israel”(3,000-Year-Old Inscription Found in Israel).Tạp chí điện tử này cũng đã chỉ dẫn  độc giả có thể vào đọc một bài nghiên cứu liên quan: “Đọc, Viết và Thuật toán” ( Reading, Writing, and Algorithms) của tác giả Sara Toth Stub.

vansudia.net

Dòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở Israel

22 min 4 - Dòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở IsraelDòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở Israel (Dafna Gazit / Cơ quan quản lý cổ vật Israel)

 

“Kiryat Ga[1], Israel – Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Israel (The Israel Ministry of Foreign Affairs), một mảnh vỡ mang dòng chữ được cho là có liên quan đến cuốn sách Kinh thánh về các quan tòa đã được tìm thấy tại địa điểm Khirbat er-Ra’i, nằm ở miền nam Israel, bởi một nhóm các nhà nghiên cứu từ Đại học Hebrew của Jerusalem, Cơ quan Cổ vật Israel và Đại học Macquarie. Dòng chữ cái, được viết bằng mực trên mảnh vỡ của một cái bình gốm, bao gồm cái tên “Jerubbaal” và có niên đại khoảng năm 1100 trước Công nguyên. Trong truyền thống Kinh thánh, danh xưng “Jerubbaal” gắn liền với quan tòa Gideon[2]. Mảnh gốm được tìm thấy trong một hố lưu trữ được xếp bằng đá. Chiếc bình gốm có thể là dụng cụ chứa dầu, nước hoa hoặc thuốc. Các bản khắc chữ cái từ thời kỳ này chủ yếu được tìm thấy tại thành phố Tel Lachish [3] của người Canaan ở miền trung nam Israel, nơi đã bị phá hủy vào khoảng năm 1150 trước Công nguyên. Việc phát hiện ra dòng chữ cho thấy việc sử dụng bảng chữ cái có thể đã được bảo tồn tại Khirbat er-Ra’i sau khi Tel Lachish sụp đổ.  Để hiểu thêm những nghiên cứu mới về khả năng đọc viết của người Israel, mời độc giả truy cập bài viết “Đọc, Viết và Thuật toán.”

Đọc, Viết và Thuật toán

Tác giả: Sara Toth Stub

23 min 5 - Dòng chữ 3.000 năm tuổi được tìm thấy ở Israel

 

Đã từ lâu, các học giả tranh luận về mức độ phổ cập chữ viết của người Israel vào thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên, trong những thập kỷ cuối cùng trước khi vương quốc cổ đại Judah rơi vào tay người Babylon và dân tộc này đã phải lưu vong. Nếu điều này được làm rõ, nó có thể giúp xác định được rằng, liệu một số sách nhất định trong Kinh thánh bằng tiếng Do Thái, chẳng hạn như sách Phục truyền luật lệ ký, Các quan xét và Các vị vua (Deuteronomy, Judges, and Kings), kể lại sự trỗi dậy của vương quốc, có được sáng tác hay không – và có thể được nhiều người đọc hơn – trong thời kỳ này. Hiện nay, một nhóm các nhà nghiên cứu của Đại học Tel Aviv, bao gồm một nhà toán học và một cảnh sát viên điều tra, nghiên cứu những dòng chữ viết bằng tiếng Do Thái 2.700 năm tuổi đã tìm thấy bằng chứng về tỷ lệ biết chữ cao, đáng kinh ngạc vào thời điểm đó.

Với sự tin tưởng chắc chắn rằng, công nghệ hiện đại có thể được sử dụng để giải mã quá khứ, nhóm nghiên cứu đã phát triển các thuật toán được thiết kế để ước tính có bao nhiêu người khác nhau đã đóng góp vào một tập hợp các tác phẩm được tìm thấy tại địa điểm Tel Arad, trên sa mạc miền nam Israel. Di chỉ khảo cổ học này được khai quật lần đầu tiên vào những năm 1960, Tel Arad chứa một pháo đài quân sự chứa 20 đến 30 binh lính vào thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên. Nó bị cô lập và xa cách với thủ đô ở Jerusalem. Nhà khảo cổ học Israel Finkelstein, giáo sư danh dự tại Đại học Tel Aviv, giải thích rằng đây là một phòng thí nghiệm tốt để đánh giá khả năng viết của những người lính bình thường thời xưa.

Hơn 100 chiếc bình có khắc chữ đã được khai quật tại Tel Arad, đại diện cho kho văn bản lớn nhất của Judah. Chúng chủ yếu bao gồm danh sách thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác hoặc liên quan đến việc di chuyển của binh lính và vật tư. Arie Shaus, nhà khảo cổ học và nhà toán học ứng dụng tại Đại học Tel Aviv cho biết: “Chúng chủ yếu là những tác phẩm trần tục, tương tự như Post-it [4] ngày nay. Cùng với các đồng nghiệp chuyên về xử lý hình ảnh và trí tuệ nhân tạo, Shaus đã xây dựng cơ sở dữ liệu về sự giống và khác nhau về phong cách giữa các chữ cái trong 18 mẫu Tel Arad, đồng thời phát triển các thuật toán để so sánh các chữ khắc. Các thuật toán này đã xác định rằng ít nhất bốn, và có thể lên đến bảy, những người khác nhau đã tạo ra các mẫu chữ viết đã chọn.

Để cung cấp một góc nhìn khác, nhóm nghiên cứu đã mời cựu giám đốc Cảnh sát Israel Yana Gerber, người đã dành 27 năm để đánh giá chữ viết tay cho các vụ án hình sự, để kiểm tra các tiêu bản là mảnh vỡ của đồ gốm. Yana Gerber, đồng thời là người có bằng khảo cổ học và tiếng Hy Lạp cổ đại, đã ước tính rằng ít nhất 12 nhà văn khác nhau đã đóng góp vào bộ sưu tập. Bà đã đưa ra kết luận dựa trên hình thức chung và cách viết của chữ viết, cũng như khoảng cách, độ nghiêng, căn lề và kích thước của các chữ cái. Yana Gerber nói: “Các nhà văn có kinh nghiệm đã viết phần lớn các bản khắc”, Gerber nói, “ trong khi đó, có một số ít người đã viết với những bàn tay không được đào tạo chuyên nghệp.” Shaus tin rằng, tại thời điểm này, phân tích của Gerber có khả năng chính xác hơn các thuật toán. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng tính hữu dụng của các thuật toán sẽ tăng lên khi các tập dữ liệu ngày càng lớn hơn. “Đây là một tập dữ liệu nhỏ và đầy thách thức cho một thuật toán,” Shaus nói, giải thích rằng nhiều bản khắc ở Tel Arad không ở trong tình trạng đủ tốt để phân tích. “Nếu bạn có nhiều dữ liệu hơn để nghiên cứu, nó sẽ hữu ích.”

 Nếu cách giải thích của Gerber về các chữ khắc tại Tel Arad được áp dụng trên khắp vương quốc Judah, nơi sinh sống của khoảng 100.000 người vào thế kỷ thứ bảy trước Công nguyên, thì theo Finkelstein, nó sẽ gợi ý rằng “ít nhất cũng có vài trăm người biết viết”. Ông lưu ý rằng điều này sẽ bổ sung thêm độ tin cậy cho ý tưởng rằng các văn bản lịch sử trong Kinh thánh được viết trước cuộc chinh phục của người Babylon vào năm 597 trước Công nguyên. Finkelstein giải thích: “Nó phản ánh sự phát triển của văn hóa viết trong vương quốc. Các nhà nghiên cứu gợi ý rằng trình độ biết chữ này cũng có thể chỉ ra một môi trường chín muồi cho việc phổ biến và đánh giá cao những văn bản này trong dân Israel.”

Hạnh Thục (chuyển ngữ và chú thích)

 


Chú thích:

[1] Kiryat Gat là một thành phố của Israel, có diện tích 16,302km2, dân số năm 2009 là 47.400 người.

[2]  Gideon, theo tự điển mở Wikipedia, còn có tên là Jerubbaal và Jerubbesheth, là một nhà lãnh đạo quân sự, thẩm phán và nhà tiên tri, người đã kêu gọi và chiến thắng người Midianites được kể lại trong chương 6 đến chương 8 của Sách Quan tòa trong Kinh thánh tiếng Do Thái.

[3] Tel Lachish  là địa điểm của một thành phố Cận Đông cổ đại; hiện tại là một địa điểm khảo cổ học và là một công viên quốc gia của Israel.

 [4] Post-it là một tờ giấy hình vuông có mặt sau dính, người ta dùng để ghi chú rồi dán vào đồ vật, nên còn viết là Post-it note.

     


     

BÌNH LUẬN

Vui lòng nhập bình luận của bạn
Vui lòng nhập tên của bạn ở đây