Sáng nay, 2-6, tại Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam đã diễn ra lễ ra mắt 10 tập ‘Đại Nam thực lục’. Lễ ra mắt có sự tham dự của các nhà sử học hàng đầu Việt Nam cùng đại diện các cơ quan quản lý.
Bộ “Đại Nam thực lục” này do Viện Sử học, NXB Hà Nội và Công ty CP Tri thức Văn hóa sách Việt Nam phối hợp xuất bản nhân kỷ niệm 60 năm (1962-2022) Viện Sử học- Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam xuất bản lần đầu ấn bản tiếng Việt bộ sách “Đại Nam thực lục”.
Theo PGS.TS Trần Đức Cường (Chủ tịch Hội KHLS Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Sử học) “Đại Nam thực lục” là bộ chính sử lớn nhất, quan trọng nhất của nhà Nguyễn do Quốc sử quán triều Nguyễn biên soạn trong 88 năm gồm 560 quyển, ghi chép thực về toàn bộ lịch sử Việt Nam ở thế kỷ XIX dưới sự trị vì của vương triều Nguyễn cũng như hơn 200 năm lịch sử Đàng Trong của các chúa Nguyễn với quan điểm “Nước là phải có sử, cốt để làm tin với đời nay và truyền lại cho đời sau”.
“Đại Nam thực lục chính biên” được biên soạn từ nguồn tư liệu chính là các bản tâu của các cơ quan trung ương, địa phương, các đại thần gửi đến triều đình, được các vua Nguyễn phê duyệt bằng bút son gọi là “châu bản”, bản phó được nội các sao chép và chuyển cho Quốc sử quán để làm tư liệu biên soạn sách nên khá chuẩn xác về nhân vật, sự kiện và thể hiện tương đối đầy đủ, trung thực về chính sách, chủ trương của vương triều, quan điểm của các vua Nguyễn. Đây là nguồn sử liệu hàng đầu giúp cho các nhà nghiên cứu, bạn đọc quan tâm đến lịch sử Việt Nam nói chung và lịch sử nhà Nguyễn nói riêng trong 330 năm (1558 đến 1888) đầy biến động của đất nước.
Không chỉ viết về các vua, chúa Nguyễn mà ghi lại hoạt động của triều đình, đất nước, xã hội đương thời một cách chân thực. Khảo cứu về châu bản cho biết các chính sách của triều Nguyễn thể hiện qua nguồn châu bản được vua phê duyệt, có những vấn đề hiện nay rất được quan tâm như ruộng đất, biển đảo, địa danh, địa giới hành chính, tôn giáo, dân tộc thiểu số, đối thoại với Trung Quốc và phương Tây.
“Đại Nam thực lục” cũng cho biết đầy đủ về nền kinh tế Việt Nam thế kỷ XIX, nổi bật là khai hoang lập ấp ở miền Nam và các vùng duyên hải miền Bắc. Triều Nguyễn thực hiện chính sách trọng “nông ức thương” nhưng không bế quan tỏa cảng như nhiều sách giáo khoa vẫn viết vì vẫn mở cửa Đà Nẵng cho tàu của phương Tây vào buôn bán, thuyền buôn của triều đình Huế vẫn đến trao đổi hàng hóa ở các nước Đông Nam Á, cuối thời Minh Mạng, tàu của triều đình Huế qua tận châu Âu để giao dịch cả Pháp và Anh.
Yên Vân