Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) vừa phóng tàu vũ trụ Psyche cho một hành trình dài 3,5 tỉ km, tốn kém 1,2 tỉ đô la Mỹ nhằm thăm dò tiểu hành tinh cùng tên, được cho là chứa trữ lượng kim loại khổng lồ, với trị giá có thể lên tới hàng triệu tỉ đô la Mỹ (quadrillion). Sứ mệnh này hứa hẹn thu thập các dữ liệu quí giá, có thể giúp con người khai thác kim loại từ các thiên thể tương tự, nằm gần Trái đất hơn.
Tên lửa Falcon Heavy phóng tàu vũ trụ Psyche của NASA trong sứ mệnh nghiên cứu tiểu hành tinh Psyche hôm 13-10. Ảnh: EPA-EPE.
Hôm 13-10, tại Trung tâm Không gian Kennedy ở Cape Canaveral, bang Florida, tên lửa Falcon Heavy của Công ty công nghệ không gian SpaceX rời bệ phóng mang theo tàu Psyche của NASA trong sứ mệnh chưa có tiền lệ nhằm nghiên cứu tiểu hành tinh Psyche.
Được gắn các tấm năng lượng mặt trời, tàu vũ trụ không người lái Psyche có kích thước bằng một sân tennis. Dự kiến, tàu sẽ sẽ tiếp cận tiểu hành tinh Psyche trong 6 năm tới. Khi tàu vũ trụ đến Psyche vào tháng 8-2029, nó sẽ bay quanh ở nhiều quỹ đạo khác nhau, ngắn nhất là khoảng 75 km trong khoảng thời gian 2 năm. Các thiết bị trên tàu, bao gồm cả camera có độ phân giải cao, sẽ lập bản đồ hình dạng của Psyche và giải mã cấu trúc và thành phần bên trong của nó. Sứ mệnh nhằm mở đường cho các công ty, một ngày nào đó, khai thác quặng kim loại từ các thiên thể tương tự.
Trong số một triệu rưỡi tiểu hành tinh được biết đến trong Hệ Mặt trời cho đến nay, chỉ có chín tiểu hành tinh lớn có chung đặc điểm giống như Psyche. Trong số này, Psyche là tiểu hành tinh lớn nhất, với đường kính khoảng 280 km tại điểm rộng nhất của nó.
Nhà thiên văn học người Ý Annibale de Gasparis đã phát hiện ra nó vào năm 1852 và đặt tên nó theo tên nữ thần linh hồn của Hy Lạp cổ đại.
Có ba loại tiểu hành tinh lớn nằm trong vành đai giữa Sao Hỏa và Sao Mộc: loại nhiều đá và chứa một số kim loại (loại S), loại nhiều đá chứa đất sét và các hợp chất chứa carbon khác (loại C), và loại có nhiều kim loại (loại M), bao gồm Psyche.
Các quan sát bằng kính thiên văn cho thấy Psyche có 60% thành phần là sắt và nickel. Tiểu hành tinh Psyche thu hút chú ý lớn vào năm 2017 khi giáo sư Lindy Elkins-Tanton của Đại học bang Arizona, nhà nghiên cứu chính của sứ mệnh nói trên, tính toán rằng Psyche sẽ có trị giá 10.000 triệu tỉ đô la Mỹ nếu nó được đưa về Trái đất và bán trên thị trường kim loại.
Những hiểu biết thu được từ việc kiểm tra tiểu hành tinh Psyche từ quỹ đạo có thể cung cấp thông tin cho những nỗ lực khai thác kim loại trong không gian trong tương lai.
“Chúng tôi đang thăm dò tiểu hành tinh đó. Chúng tôi sẽ xem xét một ví dụ về loại vật thể vũ trụ mà chúng tôi có thể sẽ khai thác kim loại từ nhiều thập niên đến nhiều thế kỷ kể từ bây giờ”, Jim Bell, nhà khoa học hành tinh của Đại học bang Arizona và là một nhà nghiên cứu khác của sứ mệnh thăm dò Psyche, nói.
Hiểu rõ về Psyche, bao gồm thành phần cấu tạo của nó và tiềm năng của chúng đối với khoa học và khai thác mỏ là một bước quan trọng để học cách sống bên ngoài Trái đất, Bell nhận định.
Mọi thiên thể có bề mặt rắn khác mà các phi hành gia và tàu vũ trụ không người lái đã thăm dò đều được làm từ đá, băng hoặc cả hai. Tuy nhiên, các quan sát từ Trái đất cho thấy hình dạng dày đặc, hình củ khoai tây của Psyche, có kích thước gần bằng Massachusetts của Mỹ, được cấu tạo từ 60% kim loại. Theo Elkins-Tanton, những tiểu hành tinh giàu kim loại như vậy là cực kỳ hiếm trong số hơn một triệu tiểu hành tinh mà con người đã biết.
“Thật là một cảm giác hồi hộp tột độ khi được nhìn thấy một thế giới mà con người chưa từng thấy trước đây”, bà nói.
Các nhà khoa học hành tinh đưa ra giả thuyết rằng, Psyche là lõi sắt-nickel lộ ra ngoài của một hành tinh nhỏ chưa bao giờ được hình thành hoàn chỉnh.
Các nhà khoa học của sứ mệnh cho biết các hành tinh đá như Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa, được hình thành khi hàng nghìn vi thể hành tinh va chạm với nhau và kết hợp thành các vật thể ngày càng lớn hơn. Nhưng có thứ gì đó đã đập vào tiểu hành tinh mà Psyche từng là một phần của nó, xé toạc lớp bên ngoài và chỉ để lại lõi kim loại.
Bất kể giá trị ước tính khổng lồ của kim loại, Psyche không phải là ứng cử viên sáng giá để khai thác vì nằm cách Trái đất quá xa.
Tuy nhiên, Elkins-Tanton kỳ vọng, trong tương lai, các nhà khoa học sẽ phát hiện những “tiểu Psyche” nằm gần Trái đất hơn và có thể khai thác kim loại.
“Sẽ thật ngoạn mục khi con người lấy thông tin nhận được từ sứ mệnh thăm dò tiểu hành tinh kim loại đầu tiên và sử dụng chúng để khai thác kim loại trên các tiểu hành tinh nằm gần Trái đất hơn”, Elkins-Tanton nói.
Theo WSJ, National Geographic
