Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Nếu như đô thị là nơi so sánh đẳng cấp văn minh của một dân tộc này với dân tộc khác, thì nông thôn mới chính là nơi so sánh bản sắc của một dân tộc này với dân tộc khác. Bởi vậy, xây dựng nông thôn mới là chúng ta đang làm một cuộc cách mạng.
Tại Hội nghị triển khai Chương trình OCOP và Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 do Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương tổ chức sáng 9/9, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan kể lại những lần có dịp công tác tại Hàn Quốc, ông đều tìm hiểu về chương trình nông thôn mới của quốc gia này.
“Tôi muốn tìm hiểu, bởi Saemaul Undong (phong trào làng mới) được khởi xướng từ những năm 1970 tại Hàn Quốc đã trở thành một trường hợp điển hình cho Chương trình phát triển cộng đồng và phát triển nông thôn trên thế giới, được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa của nhân loại. Nó không đơn thuần là một di sản mà chứa đựng trong đó biết bao câu chuyện, trầm tích văn hóa”, ông chia sẻ.
Như vậy, giá trị xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng ở câu chuyện chúng ta đã làm mà còn đưa vào nhiều giá trị văn hóa, lịch sử của đất nước. Bộ trưởng đánh giá chương trình nông thôn mới giai đoạn trước thành công và mang lại ý nghĩa to lớn, nhưng giờ là lúc chúng ta khởi tạo cho giai đoạn mới. “Chúng ta nói xây dựng nông thôn mới nhưng người Trung Quốc còn gọi là chấn hưng nông thôn. Điều đó có nghĩa là chúng ta đang làm một cuộc cách mạng nông thôn. Đó là sự thay đổi theo những chiều hướng tốt đẹp hơn”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Cũng theo ông Hoan, thực tế nói cuộc cách mạng xây dựng nông thôn mới là không quá, bởi người Nhật khi trồng rau sạch họ cũng nói đó là cuộc cách mạng, huống chi chúng ta tạo dựng nông thôn mới đầy nhựa sống, là nơi đáng sống, là nơi để quay về. Nếu đô thị là nơi so sánh đẳng cấp văn minh của dân tộc này với dân tộc khác, thì nông thôn mới là nơi so sánh bản sắc của một dân tộc này với dân tộc khác.
Nói cụ thể hơn về Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), Bộ trưởng Hoan cho rằng sẽ tạo thêm không gian phát triển kinh tế, hòa quyện chung cho giai đoạn sắp tới là phát triển kinh tế nông thôn. “Chúng ta phải làm sao cuối nhiệm kỳ không chỉ báo có bao nhiêu huyện, xã đạt nông thôn mới, mà chúng ta còn tự hào có bao nhiêu di sản nông thôn, tự tin giới thiệu với thế giới”, Người đứng đầu ngành nông nghiệp nhấn mạnh.
Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, OCOP là chương trình phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát huy nội lực, thúc đẩy nâng cao giá trị sản phẩm, thu nhập của người dân, với mục tiêu cuối cùng là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân khu vực nông thôn.
Sau hơn 4 năm triển khai Chương trình theo Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 7/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ, Chương trình OCOP đã có sự lan tỏa mạnh mẽ, được triển khai đồng bộ, rộng khắp, được tất cả các địa phương chủ động triển khai một cách hiệu quả và thành công, trở thành một giải pháp được ưu tiên trong phát triển kinh tế nông thôn, gắn với xây dựng nông thôn mới.
Cả nước đã có 8.478 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên.
Đến ngày 31/8/2022, tất cả 63/63 tỉnh, thành phố đã tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm, cả nước đã có 8.478 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 65,4% sản phẩm 3 sao, 33,4% sản phẩm 4 sao, 1,0% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 0,2 % sản phẩm 5 sao. Đã có hơn 4.351 chủ thể OCOP, trong đó có 38,3% là HTX, 26,1% là doanh nghiệp, 33,3% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác có sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên.
Chương trình OCOP đã có những tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn, cụ thể như góp phần khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật, lợi thế so sánh, đặc biệt là các giá trị văn hóa vùng miền để hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp “đa giá trị”, gắn kết giữa phát triển nông nghiệp với dịch vụ, du lịch; thông qua Chương trình, nhiều địa phương đã quy hoạch được các vùng nguyên liệu đặc sản, phát triển các ngành nghề nông thôn, hình thành nhiều sản phẩm OCOP gắn với vai trò như một “đại sứ” chuyển tải những câu chuyện sản phẩm mang tính nhân văn của vùng, miền; Chương trình đã thúc đẩy hướng đi về phát triển sinh kế ở những vùng khó khăn và các nhóm yếu thế như: đồng bào dân tộc thiểu số, phụ nữ.
Đặc biệt, thông qua Chương trình OCOP, nhiều địa phương đã chủ động phát triển nhóm sản phẩm dịch vụ du lịch nông thôn và điểm du lịch. Đến nay, các địa phương đã đánh giá và công nhận 65 sản phẩm OCOP thuộc nhóm dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch, trong đó nhiều vùng đã phát huy được lợi thế về điều kiện tự nhiên, sản xuất nông nghiệp, văn hóa, làng nghề truyền thống để hình thành các Điểm du lịch nông thôn đặc sắc, như: Miền núi phía Bắc và Đồng bằng sông Cửu Long.
Nhật Linh
