Ẩn số / The Unknown / Lo Sconosciuto – Tác giả Kiều Bích Hậu – Kỳ cuối

Ẩn số
The Unknown
Lo Sconosciuto

Tác giả Kiều Bích Hậu

Ông Stefano Donno – Giám đốc Nhà xuất bản  I Quaderni del Bardo (nước Ý)

28
Ngọn lửa tự thân
Vì anh
Em hiến dâng bản thể của mình
Chống chọi lại vĩnh cửu
Cháy dữ dội
Cho anh
Ngay bây giờ

 

Self flame
For you
I donate myself in the essence
Against the eternity
Fire wildly
For you
Right now

 

Infiammarsi
A te
Dono il mio essere
Contro l’eternità
Fuoco selvaggio
A te
Proprio adesso.

 

29
Tri kỷ ơi*
Này tri kỷ ơi
Tôi kết nối em
Bằng thân thể này
Nồng ấm
Run rẩy
Tôi kết nối em
Bằng suy nghĩ này
Tĩnh lặng
Chìm vào nhau
Ngàn trùng xa
Vạn lời chưa nói
Những ý nghĩ về nhau
Đan lưới
Em mỉm cười,
Lòng tôi sóng dậy
Này tri kỷ ơi
Em là mọi suy nghĩ trong tôi.

______
*Bài này do tác giả Kiều Bích Hậu chuyển ngữ sang tiếng Việt

 

 

For the soul mate
Hey, my soul mate
I connect you
By my body
So much warm
So much trembling
I connect you
By these thoughts
We are still
Merging in each other
Thousands of miles far away
Thousands of words not to say
Thoughts of each other
Knitting a net
You smile,
my heart waves up
Hey my soul mate
You are every thought in me.

 

Per l’anima gemella
Ehi, anima gemella
Mi unisco a te
Con il corpo
Così caldo
Così fremente
Mi unisco a te
Con questi pensieri
Siamo ancora
Fusi uno nell’altra
Distanti migliaia di miglia
Migliaia di parole per non dire
Pensieri l’uno dell’altra
Intrecciando una rete
Sorridi,
il mio cuore freme
Ehi, anima gemella
Sei ogni mio pensiero.

 

30
Sự im lặng của lòng tốt
Khi không ai cầm bút
Lòng tốt giữ lặng câm
Tôi sẽ viết miệt mài
Khi từ ngữ lặng im
Và bên ngoài kia
Những lời đao to búa lớn
thống trị
chiếm đoạt
Những lời tĩnh lặng
Chìm đáy sâu tâm hồn
Và ở đó, lòng tốt
Bay trên đôi cánh của lời nói
Để tìm những từ phù hợp
Còn anh
Ở nơi xa xôi
Trong tĩnh lặng
Một mình
Bàn phím cô đơn
Và các từ tạo thành dòng,
làm cho những điều kỳ diệu
hiện hữu trong tôi.

 

The silence of kindness
When nobody wants to write
The kindness keeps silent
I will write hardly
When the words keep silent
And outside of us
The loudly voice
dominates
appropriates
The silent words
Deeply drowning in the soul
And there, the kindness
Flying the wings of words
To find the right words
And you
From the far away
In the silence
Alone
The lonely key board
And words make lines,
make the miracles
be present to me.

 

Il silenzio della gentilezza
Quando nessuno vuole scrivere
La gentilezza tace
Scriverò poco
Quando le parole tacciono
E fuori di noi
domina
il frastuono della voce
Sovrasta
Le parole silenziose
Che annegano nel profondo dell’anima
E lì, la gentilezza
Che vola sulle ali delle parole
Per trovare le parole giuste
E tu
Da molto lontano
Nel silenzio
Solo
La tastiera solitaria
E le parole formano linee,
fanno sì che i miracoli
si compiano per me.

 

Nhà văn Kiều Bích Hậu

 

31
Do dự
Tội lỗi bám vào vinh quang
Khổ đau níu lấy hạnh phúc
Mắc cạn giữa hai giác quan
Tôi có thể cắn gì?
Để sống!

 

Hesitating
The sin sticks on the glory
The suffering sticks on the happiness
Stranded between the two senses
What can I bite
For living!

 

Esitazione
Il peccato si lega alla gloria
La sofferenza si lega alla felicità
Sospesa tra i due sensi
Cosa posso mordere
Per vivere!

 

32
Khóc
khóc cho những người chết vì covid
khóc cho những người không thể thay đổi thói quen xấu xí của mình
khóc cho những người không thể ngừng suy nghĩ
khóc cho những gì đang xảy ra
khóc cho những người có những lo lắng vô lý
khóc cho những người không thể khóc được
khóc cho thế giới thay đổi quá nhanh
khóc cho quá khứ ám ảnh tâm trí chúng ta
khóc cho tôi, người chết cuối cùng
khóc
khóc…

 

Cry

cry for people who has been dying because of covid
cry for one who can not change his bad habits
cry for one who can not stop thinking
cry for what is happening
cry for one who has absurd worries
cry for one who can not cry
cry for the world that changes too fast
cry for the past that obsesses our mind
cry for me who dies at last
cry
cry…

 

Piangere
piangi per le persone che stanno morendo a causa del covid
piangi per chi non sa cambiare le sue cattive abitudini
piangi per chi non riesce a smettere di pensare
piangi per quello che sta accadendo
piangi per chi ha preoccupazioni assurde
piangi per chi non può piangere
piangi per il mondo che cambia troppo velocemente
piangi per il passato che tormenta la nostra mente
piangi per me che alla fine muoio
piangi
piangi…
(Hanoi 20 agosto 20)

 

33
Đôi vầng trăng
Trên đường về nhà sau ngày làm việc mệt nhoài
Chân nặng trĩu nhưng tôi vẫn bước đi
trong ánh sáng mù mờ
Mặt trời lặn xuống như mọi khi
Cho một buổi hoàng hôn bình thường
Tôi dừng lại và ngước nhìn mặt trời
Đột nhiên tôi thấy đó là vầng trăng màu đỏ
Tôi có thể nhìn nó dễ dàng, thậm chí chạm nhẹ nó
Và tôi nhớ bạn, người bạn tri kỷ của tôi sống nơi xa
Có thể lúc này bạn cũng đang nhìn mặt trăng đỏ
bay lên từ phía bạn?
và bạn gọi đó là mặt trời mọc?
Vầng trăng đỏ mang đi bao mệt mỏi của tôi
Mang đến điều ước tốt nhất của tôi cho bạn
Và đằng sau tôi, một vầng trăng khác, vầng trăng vàng đang bay trên bầu trời như thường lệ
mang đến cho tôi lời thì thầm từ bạn
Tôi là mặt trăng vàng, còn bạn là mặt trăng đỏ
Chúng ta tuy xa, nhưng chung một lối
dõi theo nhau,
như đôi vầng trăng,
chung nhau một điều ước –
trọn vẹn.

 

Two moons
On my way home after hard work
My legs were heavy but I continued walking
in the dim light
The sun was falling down as usual
to make a normal sunset
I stopped and looked up the sun
Suddenly I realized it became a red moon
I could look at it easily, even touch it smoothly
And I missed you, my soulmate who lived far away
Might you look at the red moon at the same time
rising from your side?
and you called it sunrise?
The red moon brought away my tiredness
brought to you my best wish
And behind me, another moon, the golden moon was flying in the sky as usual
brought to me the whisper from you
I am the golden moon, and you are the red one
We are far away, but together we are in the same way
following each other,
like the two moons,
connecting each other by the same wish –
just being whole.

 

Due lune
Tornando a casa dopo un duro lavoro
Le mie gambe erano pesanti ma continuai a camminare
nella luce fioca
Il sole stava calando come sempre
ripetendo un normale tramonto
Mi sono fermata e ho guardato il sole
All’improvviso ho capito che era diventata una luna rossa
Potevoi guardarla facilmente, persino toccarla dolcemente
E mi mancavi, mia anima gemella che viveva lontano
Puoi guardare nello stesso istante la luna rossa
che si alza dove tu sei?
e che hai chiamato alba?
La luna rossa ha cancellato la mia stanchezza
ti ha portato il mio migliore augurio
E dietro di me, un’altra luna, la luna dorata volava nel cielo come sempre
mi ha portato il tuo sussurro
Io sono la luna d’oro e tu sei quella rossa
Siamo lontani, ma insieme siamo simili
ci stiamo inseguendo,
come le due lune,
legate l’una all’altra dallo stesso desiderio –
essere una.

 

34
Hòa bình
Kiến thức hay lợi nhuận,
không là sở hữu của riêng ai,
mà phải sẻ chia cho mọi người…

Đó là khi mẹ tôi đang còn sống
Đó là khi mẹ tôi còn ở bên cạnh tôi
Đó là khi tôi im lặng
lắng nghe giọng nói của mẹ
để cảm nhận tình yêu bất tận Người dành cho tôi

 

Peace
Knowledge or profit,
not only possess them for your own,
but share them for all…

That is when my mum is alive
That is when my mum is beside
That is when I am silent
to hear her voice
to feel Her timeless love to me

 

Pace
Conoscenza o profitto,
non tenerli solo per te
ma condividili con tutti…

È in quel momento che mia madre è viva
È in quel momento che mia madre è vicina
È allora che taccio
per sentire la sua voce
per sentire il suo amore senza tempo per me

Hết

 

Bìa hợp tuyển thơ Sông núi trên vai

 

Giám đốc Nhà xuất bản nước Ý I Quaderni del Bardo:

“Vì yêu Việt Nam, tôi xuất bản sách văn học, văn hóa Việt”

PHƯƠNG KHANH (thực hiện)

Trong năm 2020, mặc cho bao khó khăn với đại dịch Covid-19, Nhà xuất bản I Quaderni del Bardo của nước Ý đã dịch và cho ra mắt độc giả Ý hai cuốn sách thơ Việt Nam: “Sông núi trên vai”; “Ẩn số”. Ông Stefano Donno thổ lộ: “Tôi tìm hiểu lịch sử Việt Nam, và biết đất nước này phải gánh chịu những gì qua chiến tranh. Qua đó, tình yêu Việt Nam dần lớn lên trong tâm hồn tôi, lớn đến nỗi tôi muốn đào sâu tìm hiểu về Việt Nam, văn học, văn hóa, lối sống Việt Nam qua việc xuất bản sách Việt Nam tại Ý và giới thiệu cho bạn đọc toàn thế giới…” 

Chúng ta cùng trò chuyện với Stefano Donno – Giám đốc nhà xuất bản I Quaderni del Bardo của Ý về con đường của sách, con đường tiếp cận Việt Nam và cái nhìn, cũng như tình yêu của ông với đất nước Việt.

Qua việc đọc sách, nảy sinh tình người

– Thưa ông, nhà xuất bản I Quaderni del Bardo không chỉ được ghi nhận trong lịch sử xuất bản của Ý, mà còn được biết đến ở nhiều nước khác nhau. Vậy, Nhà xuất bản của ông hẳn đã có những thành tựu lớn trong lĩnh vực xuất bản? Và trong thời của cuộc cách mạng 4.0, ông thấy mình làm việc hiệu quả hơn với sách điện tử hay sách truyền thống?

– Nhà xuất bản I Quaderni del Bardo ra đời cách đây 20 năm từ một ý tưởng của nhà thơ người Ý Maurizio Leo ở Copertino (vùng Lecce, Puglia, miền nam nước Ý) nhưng hồi đầu chỉ xuất bản những cuốn sách với phiên bản giới hạn (thường từ 50 bản tới tối đa 100 bản). Trong số các tác giả được xuất bản sách tại nhà I Quaderni del Bardo có Paolo Valesio – giám đốc Khoa tiếng Ý tại Đại học Yale (New Haven, Hoa Kỳ). Maurizio Leo – người sáng lập nhà xuất bản mong muốn rằng việc xuất bản sách của ông kết nối con người trên thế giới với nhau qua việc đọc sách, nảy sinh tình bạn, tình người. Tôi đã gặp ông và đề nghị tham gia nhà xuất bản, để mở rộng giấc mơ này ra toàn cầu, khám phá các nền văn hóa khác nhau. Ông đã chấp thuận hoàn toàn cho tôi nắm quyền sở hữu nhà xuất bản. Và thế là phiên bản mới của nhà xuất bản có tên I Quaderni del Bardo Edizioni by Stefano Donno ra đời cách đây 5 năm và từ đó tới nay chúng tôi đã có 100 cuốn sách trong danh mục xuất bản. Tiêu chí chọn sách của chúng tôi là dựa vào những tác giả có uy tín và có mối quan hệ với chúng tôi giới thiệu tác phẩm tốt của các quốc gia, và một số cuốn là do chính tác giả tự chọn rồi gửi tới Nhà xuất bản. Chỉ trong vòng 5 năm, chúng tôi đã chọn được tác phẩm tốt ở Mexico, Peru, Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ, Romania và bây giờ là ở Việt Nam để xuất bản, và nhờ các ấn phẩm này mà nhà xuất bản của chúng tôi càng được biết đến nhiều hơn ở các nước. Nhiều cuốn sách đã thực hiện với sự cộng tác của nhà thơ Laura Garavaglia – người sáng lập Ngôi nhà thơ Como và nhà tổ chức Lễ hội thơ Châu Âu. Hầu hết các cuốn sách chúng tôi xuất bản đều là sách in truyền thống. Tôi thích sách điện tử nhưng không sánh bằng tình yêu với sách giấy truyền thống. Tôi gắn bó và có cảm giác lớn lao hơn với những cuốn sách truyền thống.

– Vậy điều gì đã khiến ông chú ý đến Văn học Việt Nam? Trước khi hai tập thơ Việt Nam (“Sông núi trên vai”; “Ẩn số”) được ra mắt độc giả Ý, ông đã biết những gì về văn học, văn hóa, dân tộc Việt Nam? Ấn tượng ban đầu của ông về Việt Nam có thay đổi sau khi ông đọc hai cuốn sách thơ đó không?

– Tôi tìm hiểu lịch sử Việt Nam bằng cách đọc và nghiên cứu Noam Chomsky, một trí thức bất đồng chính kiến với Chính phủ Mỹ ​​và là nhà phê bình chính trị có uy tín trên thế giới. Và tôi biết Việt Nam đã phải gánh chịu những gì trong chiến tranh qua các bài viết của tác giả vĩ đại này. Sau đó, tôi tham khảo thêm tài liệu qua các trang chuyên ngành như Tutto Việt Nam (https://www.tuttovietnam.it/) và tạp chí Mekong news from the river and around (tạp chí của Hiệp hội Quốc tế Ý-Việt Nam) và dần dần yêu mến Việt Nam. Tình yêu Việt Nam cứ lớn lên trong tâm hồn tôi, đến nỗi tôi muốn đào sâu những khía cạnh như văn hóa, văn học và những nét đẹp khác của một đất nước đặc biệt như Việt Nam. Sau đó, nhà thơ Laura Garavaglia chuyển cho tôi hợp tuyển thơ “Sông núi trên vai” của nhiều tác giả Việt Nam từng trải qua thời chiến tranh và tập thơ “Ẩn số” của tác giả Kiều Bích Hậu, thì tôi bắt đầu nhận ra một phong cách thơ, sống cùng thơ ca của tác giả Việt Nam, theo đó thơ không chỉ là những bài ca về chiến tranh mà là những hành động hào hiệp xuất phát từ tình yêu thương đối với cuộc sống, hay nói đúng hơn là đối với một lối sống được kế thừa một di sản truyền thống vô cùng giàu có.

Văn học Việt Nam có những phẩm chất tương đồng với quốc tế

– Ông có thể cho biết tình hình phát hành 2 tập thơ của Việt Nam? Ông có gặp khó khăn trong việc thu hút sự chú ý của người dân Ý vào những cuốn sách đó không? Giới phê bình và độc giả Ý có bình luận gì về hai cuốn sách thơ Việt?

– Kể từ khi tôi bắt đầu xuất bản sách cho các tác giả có tầm ảnh hưởng quốc tế, cũng như tạo cơ hội cho các tác giả và tác phẩm được biết đến nhiều hơn trên thế giới, tôi nhận thấy phương pháp xuất bản và phát hành của Ý còn khá hạn chế, không thỏa mãn kỳ vọng của tôi cũng như các tác giả. Do đó, tôi quyết định chuyển toàn bộ công việc phát hành của nhà xuất bản sang cho kênh Amazon, để đảm bảo rằng sách do chúng tôi xuất bản có thể được bán trên khắp thế giới. Tại Ý, chúng tôi quảng cáo sách thông qua trang web Librerie Giunti al Punto (https://www.giuntialpunto.it/librerie/lecce-le-70219). Các nhà phê bình và nhiều tờ báo khác nhau của Ý đã giới thiệu rộng rãi hai ấn phẩm thơ của Việt Nam với những nhận xét đó là những tác phẩm có giá trị lớn, còn độc giả Ý đang dần tiếp cận và ngày càng quan tâm hai cuốn sách này. Nhờ đó, độc giả Ý bắt đầu hiểu rằng thơ và văn học nói chung của Việt Nam có những phẩm chất tương đồng với quốc tế.

– Sau khi xuất bản hai cuốn sách đó, ông có thời gian để khám phá thêm những tác phẩm và tác giả Việt Nam khác không? Ông có tìm thấy điểm chung hay khác biệt nào trong lối tư duy giữa các nhà văn, nhà thơ Việt Nam và Ý?

– Chúng ta không thể nói về sự khác biệt, mà về cách cảm nhận và làm thơ thay đổi ở những nơi khác nhau trên thế giới. Tôi tin vào cộng đồng thơ quốc tế và vào sự đa dạng của ngôn ngữ thơ ca ngoài bản sắc dân tộc. Tôi hy vọng kể từ bây giờ nhà xuất bản của chúng tôi có thể củng cố mối quan hệ chặt chẽ hơn với Hội Nhà văn Việt Nam để xuất bản những tiếng nói mới trong văn xuôi, thơ Việt Nam và thậm chí có thể là các tác giả viết tiểu luận.

– Hai cuốn sách thơ của các tác giả Việt Nam có tiếp thêm sinh lực hay làm ông kiệt sức? Ý tưởng ấn tượng nhất mà ông nhận được từ những cuốn sách là gì?

– Hai cuốn sách của các tác giả Việt Nam rất đặc biệt đối với tôi và cũng nhận được sự chú ý của các nhà phê bình Ý. Nhưng hơn cả, tôi đã phát hiện ra rằng thơ ca thực sự kết nối được tình người từ các lục địa xa xôi về văn hóa, lịch sử, vị trí địa lý và thậm chí vượt qua biên giới về địa lý cũng như ngôn từ. Việt Nam, Ý, Thế giới: đều trong một cái ôm thân thiết.

– Ông mong đợi điều gì từ sự hợp tác mới giữa nhà xuất bản I Quaderni del Bardo với Hội Nhà văn Việt Nam trong mục tiêu giới thiệu tác phẩm Việt Nam đến độc giả Ý?

– Với Hội Nhà văn Việt Nam, chúng tôi mong muốn có một hợp tác cởi mở và mang tính xây dựng nhằm đưa tiếng nói văn học đương đại của Việt Nam cũng như lịch sử văn học Việt Nam đến với độc giả Ý và quốc tế. Và tôi cũng mong kết nối với các tổ chức chính phủ và các tổ chức xã hội của Việt Nam để họ cộng tác với chúng tôi, để cảm nhận tình yêu của chúng tôi đối với thơ ca, nghệ thuật, văn xuôi, sách phi hư cấu, văn hóa ẩm thực Việt Nam…

PHƯƠNG KHANH