Cộng hòa Hợp tác Guy-a-na (Co-operative Republic of Guyana)
Tên miền Internet: .gy
Vị trí địa lý: Nằm ở phía đông bắc Nam Mỹ, giáp Đại Tây Dương, Xu-ri-nam, Bra-xin và Vê-nê-xuê-la.
Diện tích: 214.970 km2
Thủ đô: Gióoc-giơ-tao (Georgetown)
Lịch sử: Vào cuối thế kỷ XV, người Tây Ban Nha đặt chân lên lãnh thổ Guy-an-a. Đến cuối thế kỷ XVI, thực dân Hà Lan và sau đó là thực dân Anh xâm nhập Guy-a-na. Suốt từ thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XIX, giữa Anh, Hà Lan và Pháp đã diễn ra cuộc đấu tranh gay gắt giành quyền thống trị thuộc địa này. Theo hiệp ước ký kết giữa Anh – Hà Lan năm 1814, ba tỉnh I-xê-kê-bô, Đơ-nê-ma và E-crơ-brít trở thành thuộc địa của Anh. Năm 1831, Anh sáp nhập ba tỉnh này thành Guy-a-na thuộc Anh. Ngày 26/5/1966, Guy-a-na thuộc Anh tuyên bố là nước độc lập và ngày 23/2/1970 lấy tên là nước Cộng hòa hợp tác Guy-a-na.
Quốc khánh: 23-2 (1970)
Tổ chức nhà nước:
Chính thể: Cộng hòa.
Hiến pháp: Thông qua ngày 6/10/1980.
Cơ quan hành pháp:
Đứng đầu Nhà nước: Tổng thống.
Đứng đầu Chính phủ: Thủ tướng.
Bầu cử: Tổng thống được lựa chọn từ thủ lĩnh của đảng chiếm đa số trong Quốc hội sau các cuộc bầu cử lập pháp, được tổ chức trong vòng 5 năm. Thủ tướng do Tổng thống bổ nhiệm.
Cơ quan lập pháp: Quốc hội gồm 68 ghế, trong đó có 63 ghế được bầu theo phổ thông đầu phiếu, nhiệm kỳ 5 năm.
Cơ quan tư pháp: Tòa án Tối cao.
Chế độ bầu cử: Từ 18 tuổi trở lên, phổ thông đầu phiếu.
Các đảng phái chính: Đảng Nhân dân tiến bộ (PPP); Đại hội quốc gia của nhân dân (PNC); Vì Guy-a-na màu xanh và tốt lành (GGG); Phong trào Dân chủ nhân dân (PDM); Mặt trận Dân chủ quốc gia (NDF), v.v..
Khí hậu: Nhiệt đới; nóng, ẩm. Nhiệt độ trung bình hàng tháng: 26 – 280C. Lượng mưa trung bình: hơn 2.200 mm.
Địa hình: Các vùng đất cao hầu hết lượn sóng, đồng bằng ven biển thấp.
Tài nguyên thiên nhiên: Bô-xít, vàng, kim cương, gỗ, tôm, cá.
Dân số: 799.613 người (ước tính năm 2013)
Các dân tộc: Người bản xứ miền Đông (49%), người da đen (32%), người lai (12%), người da đỏ (6%), người da trắng và người Hoa (1%)
Ngôn ngữ chính: Tiếng Anh; các thổ ngữ da đỏ được sử dụng rộng rãi
Tôn giáo: Đạo Thiên chúa (57%), đạo Hinđu (33%), đạo Hồi (9%), tôn giáo khác (1%).
Tổng quan: Guy-a-na là một trong những nước nghèo ở bán cầu Tây. Hạn hán nặng nề và rối loạn chính trị sau các cuộc bầu cử năm 1997 đã làm cho tăng trưởng kinh tế âm năm 1998. Hiện tại, Guy-a-na vẫn tiếp tục phải đương đầu với nhiều khó khăn về kinh tế.
Sản phẩm công nghiệp: Bô-xít, đường, gỗ, thực phẩm, vàng, hàng dệt.
Sản phẩm nông nghiệp: Đường, gạo, lúa mì, dầu thực vật, thịt bò, thịt lợn, sản phẩm bơ, sữa.
Đơn vị tiền tệ: Đôla Guy-a-na (GYD)
Văn hóa: Guyana, cùng với Suriname và Brasil, là một trong ba nước phi Hispanic (không thuộc Tây Ban Nha) duy nhất tại Nam Mỹ. Văn hóa Guyana rất tương đồng với văn hóa các nước nói tiếng Anh vùng Caribe, tới mức Guyana thuộc và đã được chấp nhận là một quốc gia Caribe và là thành viên sáng lập khối kinh tế Caricom (Cộng đồng Caribe) và cũng là nơi đóng trụ sở của Khối, Ban thư ký Caricom. Tuy nhiên, những nét văn hóa Đông Ấn (Ấn – Á) và Tây Ấn (da đen) khiến văn hóa nước này cũng tương đồng với Trinidad và khác biệt với toàn bộ các vùng khác ở Châu Mỹ. Guyana có nhiều đặc điểm tương tự với các quần đảo ở Tây Ấn, như thực phẩm, các sự kiện lễ hội, âm nhạc, thể thao, v.v…
Quan hệ quốc tế: Tham gia các tổ chức quốc tế Caricom, FAO, G-77, IADB, IBRD, ICAO, IFAD, ILO, IMF, IMO, Interpol, IOC, ITU, OAS, UN, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WIPO, WMO, WtrO, v.v..
Lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam : ngày 19/4/1975.
Danh lam thắng cảnh: Nhà thờ Thánh George ở thủ đô; Viện bảo tàng, khu chợ cổ Xta-rô-e-lơ; đỉnh núi Rô-rai-ma, thác nước Cai-tơ; núi kim cương ở Kru-pước; các khu rừng nhiệt đới nguyên sinh, v.v..
