Giới thiệu khái quát huyện Yên Định

Giới thiệu khái quát huyện Yên Định

Phần thứ nhất

Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên huyện Yên Định

Yên Định là một huyện thuộc vùng đồng bằng bán sơn địa, tiếp giáp với vùng trung du, miền núi của tỉnh, cách thành phố Thanh Hoá 28 km về phía Tây Bắc. Huyện có 27 xã, 2 thị trấn, với diện tích tự nhiên 228km², dân số 163.151 người; kinh tế chủ yếu là sản xuất nông nghiệp, trong đó đất nông nghiệp 14.414 ha; Qua quá trình lao động sáng tạo không ngừng của nhân dân Yên Định đã xây đắp nên một vùng quê có bề dày lịch sử, truyền thống yêu nước và cách mạng, một huyện anh hùng cả trong chiến đấu và lao động sản xuất. Đặc biệt trên chặng đường 10 năm đầu của thế kỷ XXI (2000 – 2010) xây dựng huyện trở thành đơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, Đảng bộ và nhân dân Yên Định đã đoàn kết thống nhất, lao động sáng tạo, cần kiệm để xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp.

Trong quá trình xây dựng CNXH, Yên Định có nhiều điển hình tiên tiến, trở thành điểm sáng để cả tỉnh, cả nước tham khảo, học tập, rút kinh nghiệm, như: Yên Trường, Định Công, Quý Lộc, Định Tường… được Bác Hồ và nhiều đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước về thăm, biểu dương, khen ngợi. Với những thành tích đặc biệt xuất sắc đạt đã được, nhân dân và cán bộ huyện Yên Định, xã Định Tường, xã Quý Lộc và 1 cá nhân đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động trong thời kì đổi mới”.

Phần thứ hai

Tình hình kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh của huyện

Trong những năm qua, huyện đã tập trung phát triển kinh tế, Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hằng năm đạt 17,66%, tốc độ tăng trưởng năm 2015 đạt 18,68%; cơ cấu kinh tế được chuyển dịch tích cực và đúng hướng; kết cấu hạ tầng được tăng cường. Bình quân thu nhập đầu người năm 2015 ước đạt 28,198 triệu đồng. Trong các chương trình phát triển kinh tế đã có những chương trình đột phá, đi đầu và tiêu biểu trong phạm cả tỉnh và cả nước, như: Tiếp tục duy trì và mở rộng sản xuất nông nghiệp trình độ cao – đó là sản xuất giống lúa lai F1, ngô lai F1 và các giống thuần; là huyện đi đầu trong thực hiện “đổi điền, dồn thửa lần 2”; thực hiện có hiệu quả chương trình về xây dựng cánh đồng đạt giá trị 50 triệu đồng/năm, hộ nông dân có thu nhập 50 triệu đồng/năm và phát triển mô hình kinh tế trang trại; tổ chức tốt phong trào làm đường giao thông nông thôn; triển khai có hiệu quả chương trìng xây dựng vùng lúa năng suất, chất lượng, hiệu quả…

          Chương trình xây dựng nông thôn mới phát triển mạnh mẽ, đến tháng 5/2016 có 24/27 xã đạt 19/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tạo sự tin tưởng cho nhân dân và là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.Với thành quả trên cán bộ và nhân dân huyện Yên Định vinh dự được Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 560/QĐ-TTg ngày 05/4/2016 công nhận huyện đạt chuẩn Nông thôn mới năm 2015 và ngày 20/5/2016, huyện đã tổ chức buổi lễ trang trọng, thành công tốt đẹp và vinh dự được đồng chí Trịnh Đình Dũng –  UV TƯ Đảng – Phó Thủ tướng Chính Phủ về dự, trao quyết định công nhận.

Thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh giai đoạn 2011-2015. Trong những năm qua huyện đã thu hút được nhiều dự án lớn đầu tư vào huyện như: Công ty may XK Tiên Sơn, Quang Minh; Nhà máy giầy XK ALENA (Đài Loan); Công ty bò sữa Thống Nhất… Do vậy đã góp phần rất lớn vào tăng trưởng giá trị CN- TTCN trên địa bàn huyện thời gian qua.

Thu ngân sách nhà nước đạt kết quả khá cao, kết cấu hạ tầng được tập trung đầu tư xây dựng, công tác quản lý môi trường được chú trọng hơn. Tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ năm 2015 đạt 1 626 tỷ đồng; giá trị hàng hóa tham gia xuất khẩu năm 2015 đạt 24,87 triệu USD, các mặt hàng chủ yếu, như: đá xẻ, hàng thủ công mỹ nghệ, may mặc, lợn siêu nạc và lợn sữa v.v…

Song song với phát triển kinh tế, tình hình văn hoá – xã hội huyện Yên Định đã có những chuyển biến tích cực. Hoạt động văn hóa, thông tin, thể dục, thể thao phát triển sâu rộng. Phong trào xây dựng đời sống văn hoá cơ sở đã tập trung vào xây dựng đơn vị văn hoá, gia đình văn hoá, xây dựng nếp sống văn minh được phát động thường xuyên và trở thành phong trào quần chúng sâu rộng. Đến nay, có 29/29 xã, thị trấn đã khai trương xây dựng đơn vị văn hoá, 24 xã được công nhận là xã đạt chuẩn văn hoá nông thôn mới và 01 thị trấn được công nhận thị trấn văn minh đô thị; 243/243 thôn, khu phố được công nhận đơn vị văn hóa; 85% số hộ đạt tiêu chuẩn gia đình văn hoá. Giáo dục – đào tạo phát triển toàn diện ở các ngành học, cấp học, tăng nhanh về số lượng và nâng cao chất lượng; xã hội hoá giáo dục ngày càng phát triển. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT và bổ túc THPT bình quân hàng năm đạt 99,62%. Số học sinh giỏi các cấp năm sau cao hơn năm trước. Số học sinh đậu vào đại học, cao đẳng bình quân mỗi năm có trên 1.100 em, (năm 2014 có 4 thủ khoa đại học). Thi học sinh giỏi các môn văn hoá lớp 9 năm 2014, Yên Định luôn đứng tốp đầu của tỉnh. Chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý không ngừng được nâng cao về chuyên môn và chính trị. Đến cuối năm 2015 có 70/93 (75%) trường học đạt chuẩn quốc gia. Sự nghiệp y tế, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được chú trọng. Mạng lưới y tế cơ sở được củng cố, 100% trạm y tế xã được kiên cố hóa và đã đạt chuẩn. Đến cuối năm 2015, có 28/29 xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế giai đoạn 2011 – 2020. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 74,1%. Cuộc vận động thực hiện kế hoạch hoá gia đình đạt được hiệu quả cao, đến nay, tỷ lệ tăng dân số tự nhiên chỉ còn 5,9%. Công tác chăm sóc bảo vệ trẻ em cũng được chú trọng, số trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm xuống còn 9,9%.

Phát huy truyền thống quê hương cách mạng và đơn vị 2 lần Anh hùng, trong những năm qua, phong trào thi đua bảo vệ Tổ quốc và đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã hội trong nhân dân, trong lực lượng vũ trang tiếp tục được phát huy và đạt nhiều thành tích. Phong trào “Tuổi trẻ giữ nước” đã trở thành phong trào thi đua lớn thu hút hàng nghìn thanh niên tham gia khám tuyển, trong những năm qua, đã có hàng nghìn thanh niên tòng quân tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sự phối hợp trong diễn tập quân sự với phòng chống thiên tai, xây dựng khu vực phòng thủ được tổ chức tốt. Nhiệm vụ bảo vệ an ninh – trật tự luôn được các cấp ủy, chính quyền và ngành chức năng qua tâm chỉ đạo và tổ chức thực hiện theo kế hoạch. Do đó chính trị luôn được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, nhất là an ninh nội bộ, an ninh văn hoá tư tưởng, an ninh nông thôn và an ninh vùng giáp ranh.

Với những thành tựu suất sắc đã đạt được, nhân dân và cán bộ huyện Yên Định đã được tặng nhiều phần thưởng nhiều cao quý như: đơn vị Anh hùng LLVT nhân dân năm 1999, đơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới năm 2010; Huyện và các ngành được tặng thưởng: 4 Huân chương Lao động, 02 Huân chương độc lập, 9 Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ, 5 Cờ thi đua của UBND tỉnh… Đây là những thành tích đầy tự hào, nối tiếp truyền thống vẻ vang của mảnh đất Yên Định anh hùng và cũng là động lực quan trọng để người dân Yên Định ngày hôm nay nỗ lực vươn lên xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp, góp phần làm rạng danh xứ Thanh trên chặng đường phát triển và hội nhập.

Phần thứ ba

Mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ giải pháp đến năm 2020

1. Mục tiêu tổng quát

Phát triển nhanh và bền vững kinh tế – xã hội – môi trường, từng bước xây dựng đô thị và nông thôn theo hướng văn minh hiện đại đưa huyện trở thành huyện nông thôn mới vào năm 2016 và hướng đến trở thành trung tâm giao lưu kinh tế – thương mại, văn hóa xã hội, trung tâm đô thị ở Vùng đồng bằng phía Tây của tỉnh vào năm 2020. Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế – xã hội với giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng – an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Tập trung xây dựng phát triển thị trấn Quán Lào lên đô thị loại 4 trong thời gian sớm nhất.

2. Một số chỉ tiêu chủ yếu phấn đấu đến năm 2020

2.1. Tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân hằng năm đạt 18,52% trở lên, trong đó: nông nghiệp tăng 6,16%; công nghiệp – TTCN – XDCB tăng 25,71%; dịch vụ tăng 22,80%.

2.2. Thu nhập bình quân đầu người năm 2020 đạt 42,560 triệu đồng (năm 2015 ước đạt 24,775 triệu đồng).

2.3. Cơ cấu giá trị sản xuất (giá hiện hành): NN – CN và XDCB – DV: 31,09% – 30,28% – 38,63%

2.4. Tổng sản lượng lương thực đạt 127.420 tấn trở lên, bình quân lương thực đầu người 780 kg/người/năm.

2.5. Tổng giá trị hàng hoá xuất khẩu đến năm 2020 đạt 50  triệu USD trở lên.

2.6. Tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong 5 năm đạt 8.550 tỷ đồng.

2.7. Tỷ lệ đô thị hoá năm 2020 đạt 31,03%.

2.8. Tỷ lệ xã, thôn đạt chuẩn nông thôn mới đến 2020:

+ Tỷ lệ số xã: năm 2015 đạt 77,78% (21/27 xã); năm 2016 đạt 100%.

+ Tỷ lệ số thôn: Năm 2015 đạt 76,52%; Năm 2017 đạt 100%  

2.9. Giá trị sản xuất 1 ha canh tác đến năm 2020 đạt 150 triệu đồng trở lên.

2.10. Thu ngân sách hằng năm tăng 12% trở lên.

2.11. Tỷ lệ đường giao thông trên địa bàn được cứng hoá đến năm 2020 đạt 100%.

* Về văn hoá –  xã hội

2.12. Tỷ lệ tăng dân số bình quân hằng năm 0,58%.

2.13. Tỷ lệ lao động nông nghiệp trong tổng lao động vào năm 2020 còn 23%.

2.14. Tỷ lệ xã đạt chuẩn quốc gia về y tế: 100%.

2.15. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia: 100%.

2.16. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng: dưới 8%.

2.17. Tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 2%-3%/năm (tiêu chí giai đoạn 2016 -2020).

2.18. Tỷ lệ lao động qua đào tạo vào năm 2020 đạt 75%.

2.19. Trong 5 năm giải quyết việc làm mới cho 20.000 người.

2.20. Tỷ lệ nhà kiên cố đến năm 2020 đạt 95%.

2.21. Tỷ lệ “Xã kiểu mẫu” theo lời dạy của Bác Hồ đến năm 2020 đạt 30%.

* Về môi trường

2.22. Tỷ lệ che phủ rừng đến năm 2020 đạt 3,5%.

2.23. Tỷ lệ dân số nông thôn được dùng nước hợp vệ sinh đến năm 2020 đạt 96%.

2.24. Tỷ lệ dân số thị trấn được dùng nước sạch đến năm 2020 đạt 100%.

* Về an ninh, trật tự

2.25. Năm 2020 có 95% khu dân cư đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh, trật tự.

3. Chương trình trọng tâm

3.1. Chương trình trọng tâm và các đột phá

Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXV, nhiệm kỳ 2015 – 2020 đã đề ra 4 chương trình trọng tâm sau:

 Một là: Tập trung các nguồn lực để đẩy mạnh đô thị hoá.

Hai là: Phát triển doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân, nhất là doanh nghiệp, doanh nhân liên kết với nông dân để phát triển sản xuất nông nghiệp.

Ba là: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Bốn là: Tiếp tục tập trung nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đào tạo, bồi dưỡng nghề cho người lao động.

3.2. Về các đột phá

Một là: Kiện toàn, củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng; đổi mới phong cách lãnh đạo, lề lối làm việc, phư­ơng pháp công tác, tạo sự chuyển biến về chất lư­ợng, hiệu quả hoạt động của cấp uỷ, chính quyền các cấp.

 Hai là: Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh theo tinh thần Nghị quyết số 02-NQ/TU của BCH Đảng bộ Tỉnh.

Ba là: Tăng c­ường tiềm lực con ngư­ời và phư­ơng tiện kỹ thuật; đổi mới cơ chế quản lý để phát triển, chuyển giao ứng dụng khoa học và công nghệ vào sản xuất, kinh doanh.

4. Các giải pháp chủ yếu

– Đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đảm bảo tăng trưởng giá trị sản xuất với tốc độ cao và bền vững. Xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội đồng bộ và hiện đại.

– Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên, khoáng sản và bảo vệ môi trường.

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống giao thông, đường dây tải điện trạm điện trung gian 110KV và nâng cấp lưới điện trung và hạ áp để phục vụ sinh hoạt và sản xuất.

– Rà soát, điều chỉnh, bổ sung và quản lý tốt các quy hoạch. Ưu tiên các dự án đầu tư xây dựng giao thông, hạ tầng khu đô thị 10ha Thị trấn Quán Lào, trung tâm thương mại 20 ha Thị trấn Quán Lào; Đô thị mới Định Tân, Kiểu – Yên Trường, Yên Tâm, Quý Lộc; mở rộng Cụm công nghiệp phía Tây Bắc thị Trấn Quán Lào, cụm công nghiệp làng nghề khai thác chế biến đá xẻ Yên Lâm, Đường nối Cầu Hoành đi Định Tường, Định Tăng nối với Quốc lộ 47… với đa hình thức đầu tư.

– Tiếp tục thực hiện xã hội hoá và nâng cao chất lượng toàn diện các hoạt động văn hoá – xã hội; đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học – công nghệ vào sản xuất, đời sống. Quan tâm đầu tư xây dựng, tôn tạo và bảo tồn các di tích lịch sử, văn hoá trên địa bàn … . Đẩy mạnh phong trào thể thao quần chúng. Nâng cao chất lượng làng, xã văn hoá; 100% xã đạt chuẩn VHNTM, thị trấn chuẩn văn minh đô thị.

Xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; giữ vững an ninh chính trị, đảm bảo trật tự an toàn xã hội./.

Yên Định xưa và nay: Vùng đất chiều sâu những tầng văn hóa

Có thể nhiều người biết đền Đồng Cổ, biết Triệu Thị Trinh, Đào Cam Mộc, Lê Đình Kiên, nhiều người biết sông Mã, sông Nhà Lê, nhưng không phải ai cũng biết sâu sắc về Yên Định, vùng đất sản sinh ra những di tích, những nhân vật nổi tiếng bậc nhất trong lịch sử và tinh hoa văn hóa Việt. Ký của Nguyễn Minh Khiêm