Kéo co với mùa xuân – Thơ Nguyễn Kim Huy

Bởi

20/12/2019

NGUYỄN KIM HUY

MÙA XUÂN

Mùa ứa mật. Những gã ong bò vẽ
Bay vội vàng rối mắt vườn sau
Mùa nồng đượm. Bông hoa dủ dẻ
Thơm ngộp hồn suốt dọc bờ rào

Trời quét nền xanh biếc vì sao
Mặt đất cuộn sương mờ hơi ấm
Chiều xuống nhẹ như rơi rất chậm
Mỗi ngày dường luyến tiếc lùi xa

Mùa dao cau. Mắt ai liếc qua
Bờ vai uốn đường cong bối rối

Trong im lặng có lời tự dối
Rằng mùa xuân gió bấc không còn!

2000

TRONG MỘT NGÀY RÉT MUỘN

Cúi người nhặt những mảnh vỡ mùa đông tơi tả
Rồi tỉ mẩn ngồi ghép hình tia nắng ngày xuân
Anh không biết rằng nắng luôn đồng hành cùng ánh sáng
Có thể nào được ghép nên từ những sợi buồn?

Rơi nơi đâu rồi niềm vui thuần khiết ngây thơ em từng mang đến
Những cánh hoa thơm còn ướt đẫm sương đêm
Những niềm vui sao cứ mong manh như một tiếng thở dài
Xuyên suốt những tháng năm xa cách?

Giữa bao nhiêu hối thúc của thời gian
Cuộc sống cuốn anh đi như khúc gỗ đầu nguồn bị cuốn trong cơn lũ núi
Không có phút giây nào kịp ngoảnh mặt lại để mà nuối tiếc
Để biết rằng đời mình trôi chứ đã kịp sống bao giờ!

Những giấc mơ cũng trở thành hư ảo
Hạt vàng rơi trên biển cát mông lung
Góp nhặt mãi vẫn thấy bàn tay mình đầy sỏi đá
Tâm hồn nghèo hơn thuở thiếu áo đói cơm.

Và ngạc nhiên khi bây giờ lại rộn rã ngày xuân
Lòng những tưởng mùa đông cài kín cửa
Ngày rét muộn bỗng thấy mình thắc thỏm
Trước tia nắng sớm đầu tiên…
2005

MỤC ĐỒNG, CÂY SÁO VÀ CHIẾC KÈN ĐỒNG

Mục đồng cất tiếng sáo
Cánh đồng chiều bay lên
Đàn bà dừng tay cấy
Đàn ông dừng tay cuốc
Lắng nghe
Chú bò già mở tròn đôi mắt
Bầy chim non ríu giọng hót theo
Cây lá rì rào
Hoàng hôn rưng rưng

Ngày nối ngày
Tiếng sáo bóng chiều nối nhau rưng rưng

Một ngày kia, mục đồng bỗng nghĩ rằng mình phải khác đi
Không thể cứ tiếng sáo bóng chiều rưng rưng đồng quê rối ruột
Phải là điều gì mới mẻ!

Rồi một hôm,
Trên cánh đồng chiều buông tĩnh mịch
Tiếng kèn đồng chói lói bỗng vang lên

Thợ cấy thợ cày giật thót mình đánh rơi cày cuốc
Đàn bò trâu cuống cuồng dẫm đạp nhau tháo chạy
Bầy chim xáo xác hốt hoảng vỗ cánh bay
Cây rùng mình trút lá
Hoa co rúm khép nụ
Hoàng hôn sững sờ dừng lại lưng chừng chiều…!

Mục đồng ân hận đi tìm lại cây sáo
Cây sáo đã vỡ từ lâu!
2005

VÀ THÁNG NGÀY NHÀN NHẠT TRÔI QUA

Đâu chân trời giấu ánh mắt biếc trong
Những khát vọng cháy lên thành ngọn lửa
Những mơ ước trong hồn sôi sục giữa
Mạch máu căng bao nhịp sóng tràn bờ?

Và trái tim rộn ràng khung cửa mở
Khi tình yêu run nhẹ ở bờ môi
Và niềm vui rộn những ý, những lời
Niềm rung cảm ấm bàn tay thon nhỏ?

Mong manh là giọt sương ngọn cỏ
Còn nôn nao trước mỗi buổi sớm mai
Sao đời người có thể để lắt lay
Trôi lặng lẽ trong mỗi ngày nhàn nhạt?

Những đời người nhàn nhạt trôi qua
Không niềm vui, không say mê, hy vọng
Không đắng cay không một chút u buồn
Không nước mắt nên nụ cười hờ hững.

Và ngày tháng cứ trôi qua nhàn nhạt!
2005

ĐIỀM NHIÊN

Ngày điềm nhiên đi qua
Anh ngửa mặt lên trời đếm lá
Cây bàng già lá đỏ lá xanh
Cây si già chờ mưa đâm rễ
Những non tơ khắc khoải chừng nào

Mặt trời điềm nhiên đi qua
Anh ngước mắt nhìn cây đếm gió
Bắc đông nam lẫn lộn trong chiều
Tóc nhòa trong nắng
Rưng rưng một sắc mây hờ
Có cuộc chia tay nào đâu.

Em điềm nhiên đi qua
Anh đăm đắm trông khơi đếm sóng
Muối xát lòng
Thương những niềm riêng
Nâng bàn tay mới biết
Bàn tay mình vừa khẽ chạm tay ai.

2005

NHỮNG KHÚC THƠ TÂY BẮC

1.
Xe băng băng đèo
Sương mù vây phủ
Bốn bề núi
Thưa Tây Bắc, chúng con lần đầu đến
Nghĩa là lần đầu về từ hành tiến Phương Nam.

2.
Con đường hun hút
Khói đá nhòe mây
Vực thẳm rờn rợn
Bản làng treo giữa sườn non
Nhà sàn bếp ai đỏ lửa
Hơi ấm tỏa ra mấy dặm đường rừng
Núi ngửa mặt phô lên trời núm vú
Thơm cội nguồn bầu sữa mẹ Âu Cơ
Cô gái Yên Châu eo thon áo trắng
Nụ ngà căng tròn bờ vai.

3.
Em bước lên chín bậc cầu thang
Bắp chân trắng ngần phơi chín bậc nhà trời
Đêm Phiêng Ngừa nâng khay mời rượu
Rót rượu rót lời rót mắt môi
Uống rượu uống nụ cười chếnh choáng
Mẻm pá nồng nàn
Xòe Thái chênh chao
Níu cõi thiên thai
Chéo nhau cạn cốc
Mắt nhìn vào mắt
Tay nắm bàn tay
Bước chân đã đến vườn đào
Tiếng hát còn vương vách núi.

4.
Pha Đin dốc đổ lưng trời
Điện Biên ngời trong sắc nắng
Mường Thanh tạc dáng Tướng quân
(Đã đánh thì phải chắc thắng!)
Nậm Rốm trêu ngươi thi sĩ
(Người đi nhớ vợ là về!)
Mùa này hoa ban chưa nở
Thiếu nữ còn bận thêu khăn.

5.
Thắng cố Lào Cai xé lưỡi
Bừng bừng nước mắt chảy ra
Thấy mình vắt vẻo lưng ngựa
Nghênh ngang phi dọc chân đèo
Nậm Thi ai chia dòng chảy
Nửa bàn chân đã xứ người
Đứng bên bờ sông ngoảnh lại
Thiêng liêng một dải giang sơn!

…
Nghiêng mình hốt nắm mây trên đỉnh Hoàng Liên
Chúng con hiểu núi non mình Tây Bắc
Lên Tây Bắc nghĩa là về với Mẹ
Từ thuở theo Cha mang gươm mỡ cõi trời Nam…
2005

THƠ CHO CON GÁI NHỎ

Đôi bàn tay bé xíu của con
Đôi bàn chân bé xíu của con
Quẫy tung lên trong ba
Những khát vọng từng im lìm như cỏ
Những ước mơ đã cuốn vào trong gió
Ba chợt nghĩ về hạnh phúc
Khi bế con lên
Nhìn đôi bàn tay đôi bàn chân bé xíu của con
Quẫy rộn ràng dưới ánh mặt trời

Mắt con chợt nhìn về đâu đó
Bắt ba phải nhìn theo
Khi chẳng nhìn thấy gì
Ba nhìn vào mắt con
Bỗng nhận ra bầu trời xanh cao vút
Con nhoẻn miệng cười với điều gì đó
Rồi trên tay ba con thiêm thiếp giấc ngoan

Ôi con gái nhỏ của ba
Sinh con ra mà ba chẳng hiểu được điều gì
Ở ánh mắt trẻ thơ mang hình bầu trời xanh cao vút
Ở cái miệng cười thiên thần nhỏ hồng xinh thơm thơm mùi sữa mẹ
Đang hé mở cùng ba trăm ngàn điều muốn nói!

Ba chợt nhận ra hạnh phúc quả thật vô cùng giản dị
Hạnh phúc ở cái miệng xinh xinh bé xíu của con gái ba nhoẻn cười
Hạnh phúc ở đôi bàn tay đôi bàn chân bé xíu của con gái ba quẫy đạp lung tung
Rồi vụng về choàng lên cố ôm lấy cổ ba, ôm lấy cổ ba…

1992 – 2006

NỖI ĐỜI

Nỗi đời bao chuyện đỏ con mắt
Nỗi đời nhiều khi nhói tim gan
Cõi nhân gian vốn nhiều cát bụi
Xưa nay bao nhiêu người đi tu

Đi tu vào ở trong rừng núi
Đã chắc gì yên với cỏ cây
Quanh quẩn bóng mình trong sớm tối
Trời xanh kia có thấu lòng này?

Đã chắc gì không vướng u sầu
Khi nắng cứ về trên lá biếc
Đã chắc gì bình yên đêm thâu
Khi gió thét gào bên vách núi?

Nỗi đời thì dài, cuộc đời ngắn
Tóc xanh hóa bạc, vàng hóa thau
Bạc tóc không sao, sợ bạc lòng
Nghe tiếng thời gian rối ruột nhau!
2009

CÓ THỂ, MÙA XUÂN…

Mùa xuân lại nồng nàn xuất hiện
Không băn khoăn e ngại chẳng dỗi hờn
Vòm lá nõn lung linh trong mắt biếc
Trong tiếng cười thánh thót thủy tinh

Và cơn mơ nối lại tuổi tròn trăng
Mùa nối lại những chân trời bí ẩn
Ngày khép lại những tủi phiền buồn giận
Những mơ hồ hư ảo rối đời nhau

Mùa xuân lại ngỡ ngàng đáp hẹn
Bao nhiêu là tha thiết đến cùng nhau
Em duyên dáng trẻ trung đằm thắm
Tình yêu đầu tìm mãi biết về đâu?

Hãy tha thứ nếu mùa xuân có lỗi
Nắng tỏa ra trong muôn nỗi ngập ngừng
Trong im lặng giữa một ngàn ý tưởng
Có một niềm thương nhớ bỗng rưng rưng…

2010

NGÃ TƯ

Dừng ngã tư đèn vàng
Nghe một làn hương quen
Bất giác nhìn bên cạnh
Gặp ánh mắt ngỡ ngàng

Hết đèn đỏ là mình đi tiếp
Không kịp chào nhau không kịp ngoái nhìn nhau
Đi như lao cho đến bạc đầu
Tâm thức trêu ngươi rơi nước mắt

Qua ngã tư là thành ngoảnh mặt
Xa cách luôn cho đến hết đời
Thuở ngây thơ có một ngày réo rắt
Nông nổi vô tình em đã đánh rơi?

Đường đời dai dẳng
Nẻo đời khói sương
Nhưng câu thơ còn vương vấn niềm thương
Câu thơ có khi nào em đọc?

Đường phố hết đèn xanh là đèn đỏ
Qua bao nhiêu ngã tư rồi. Lối nào em rẽ ngang?

Đường đời hết tuổi xanh là tóc trắng
Qua lứa tuổi giận hờn rồi. Giờ em đã về đâu?
2011

THỜI GIAN VÀ NHỮNG BÔNG HOA…

có thể lắm mỗi mùa xuân đều gieo niềm hy vọng
trước nắng em đi những bước chân kiêu hãnh nhẹ nhàng
bao dự định cứ cồn cào như sóng
nhưng sâu, thật sâu trong đáy mắt kia là một nỗi chờ mong

những bông hoa em trồng lặng lẽ nở từng bông
vòm non xanh cũng mướt lên từng ngọn cỏ
nhưng em ạ, mỗi mùa xuân là một hòn núi nhỏ
cứ sừng sững hiện lên ngăn cách những đời người

có khi nào sắc hoa kia gợi lên trong em phút nhói lòng
làm em khóc cho một điều không rõ lắm
những hình ảnh nhạt nhòa đâu từ thời thiếu nữ
bỗng hiện về quay quắt giữa hôm nay?

khuất sau những bông hoa là gương mặt em
khuất sau gương mặt em một khoảng trời rạn vỡ
sau khoảng trời rạn vỡ một mạch ngầm thương nhớ
xuyên suốt trong lòng những ngọn núi thời gian!

2011

ĐÊM VIÊNG CHĂN NHỚ ĐIỆU VŨ CHÀM

Ký ức khắc khoải điệu vũ Chàm đắm say cuồng nhiệt
Tung vào hết cho nhau những khát vọng ứa ra trong từng nét thịt da
Uốn cong lên những đường tuyệt mỹ
Nụ cười mênh mang mấy thế kỷ đợi chờ hư ảo khói sương

Vòng tay em ôm tròn vo vũ trụ
Những nhịp chân đi thẳng đến thiên đường
Hơi thở tuột sâu tắt nghẹn miền hoang dã
Ánh mắt chớp lóe sáng trắng những khát vọng huyền bí

Đêm Viêng Chăn anh nhớ điệu vũ Chàm
Chiều đã rớt con sông Mê đã khuất
Sao bỗng cồn cào lớp lớp sóng dội từng cơn?

Dội như thể từ nợ duyên tiền kiếp
Em quay tơ anh đọc sách luân hồi

Và ngọn gió từ hồng hoang thổi lại
Tĩnh mịch đêm. Đêm thấm đẫm hơi Lào

Sâu thẳm đêm. Đêm cuống quít năm nào
Môi mắt ngời lên một sắc Chăm pa
Vũ nữ khóc khi vừa xong điệu múa
Khi giữa trời rơi ngàn giọt sao sa…

Đêm Viêng Chăn anh nhớ điệu vũ Chàm
Có phải từ ngàn dặm xa mới nhận ra bản ngã
Có phải là tìm ra là đánh mất
Là mất là tìm rối ruột rối lòng nhau?

2011

THÁNG MƯỜI

Mưa đã sắp lẫn vào trong nắng
Non xa neo sấm chớp ì ầm
Cơn gió lạnh lặng thầm hối thúc
Kìa tháng mười tháng mười em mong

Ghét của nào là mơ của đó
Tháng mười trời cho em tôi đội ơn
Một đôi mắt cái nhìn thấu suốt
Một đôi tay ấm nóng dịu dàng

Và là lúc nôn nao chờ đợi
Từ triêu sương cho đến hoàng hôn
Và là lúc nói lời từ biệt
Tháng mười chưa qua giêng đã chập chờn

Dặm dặm nối những lời tha thiết
Đáy giếng rơi gàu cũng vừa dây
Sao em cứ trầu cau đong đếm
Cỏ hoa giờ in bóng khe sâu?

Hương dịu nhẹ làn duyên trắc trở
Nồng nàn em thương thuở đôi mươi…

2012

BIẾN KHÚC HAIKU CHO MỘT NGƯỜI

Bàn tay thon nhỏ của em
Nằm trong bàn tay nồng ấm của anh
Khi rời ra bầu trời xanh chia hai nửa tím vàng.

Ánh mắt tinh nghịch của em
Bắt gặp ánh mắt đằm thắm của anh
Khoảng khắc niềm tin yêu lóe sáng

Người xưa vì những bông hoa vướng trên dây gàu
Đành đi xin nước nhà bên
Còn anh, anh lao mình đằm thân giữa nước mát và hoa.

Giếng nước trong lành
Anh uống cả bầu sao đêm rạng rỡ
Nhưng cơn khát mặt trời có dịu chút nào đâu?

Những dòng chữ nghiêng nghiêng tha thiết
Nằm im lìm trong trang nhật ký năm nào
Bây giờ rơi ra hóa thành những bài thơ buồn.

2012

CHIỀU MUỘN

Nhớ Nhà thơ Tế Hanh

Buổi chiều muộn và đời người đã xế
Ông ngồi đây lặng lẽ với dòng sông
Gió xao xác những vòm cây ngả bóng
Và sông Hàn vẫn nhịp sóng bình yên

Đôi mắt mờ người thi sĩ nhìn gì
Trong đáy mắt mùa thu xưa thấp thoáng
Nụ cười đến trên môi người rất chậm
Khi bờ sông vọng lại tiếng trẻ thơ

Đời đẹp quá giăng tơ lòng thi sĩ
Nước trôi xuôi liệu có lúc về nguồn
Con tàu chở kiếp người đang cập bến
Trên dòng sông rền rĩ những hồi còi

Giờ Ông đã về bên con sông biếc
Hay đang còn thờ thẫn giữa Hàng Châu
Mỗi chiều muộn qua bờ sông tôi thấy
Ông như còn ngồi đó. Vẫn trầm tư…

2012

SỢI XUÂN

Những sợi xuân dệt vào cơn mưa
Lất phất gương mặt người rạng rỡ
Đường phố đẹp em đi trong bỡ ngỡ
Áo choàng khăn len em giấu nụ cười

Tháng ba trong veo cho trọn niềm vui
Chừng mơ ước đã bừng lên với gió
Trời mênh mang một vòm xanh thăm thẳm
Trong mênh mang muôn sắc những hẹn hò

Phố thao thiết trong từng ngõ nhỏ
Cánh hoa mai còn vương trên sân nhà
Tháng ba dịu dàng lành như hoa cỏ
Em nồng nàn hơi thở chờ ai?

– Quê nhà chưa đến mùa gặt hái
Ngày đã thơm trái quả ngọt ngào…

2013

NGÀY XUÂN

Ngày xuân đứng lơ ngơ
Rét run trong gió bấc
Vẫn kiên nhẫn đợi chờ
Mùa đông nào gang tấc!

Ngày xuân tựa vào nắng
Nắng còn lẫn vào mưa
-Mai đào lên nụ chưa
Hoa hồng còn tựa cửa?

Rồi hôm nay nắng dậy
Hôm nay rộ đào mai
Và hôm nay mắt ai
Trong veo muôn sắc biếc!

Xếp lại chồng bản thảo
Bước ra ngó bâng quơ
-Ngày xuân đến trước ngõ
Em vừa đi ngang qua.

2013

KÉO CO VỚI MÙA XUÂN

Anh không hiểu mình mắc nợ gì mùa xuân
Mà cứ nôn nao chờ đợi

Mà cứ đột nhiên trong những cơn mơ
Khi mùa xuân thấp thoáng
Là gương mặt em lại hiện về
Tinh khiết rỡ ràng như lần đầu xuất hiện
Như chưa bao giờ lầm lỗi trong đời
Như từ hôm ấy
Mình nắm tay nhau đi cho đến hôm nay
Như không hề có cuộc chia tay
Chỉ một lần là mãi mãi
Mãi mãi không bao giờ gặp lại
Chỉ còn gương mặt em trong những cơn mơ mùa xuân.

Trong cơn mơ anh lại kéo co với mùa xuân
Gồng hết nửa đời người trong trận đấu kiệt sức
Và cảm thấy mình thêm một lần bất lực
Khi phía đầu dây kia
Em hiện lên từ ký ức
Mím môi ghì mùa xuân về phía mình.

Không lẽ suốt cuộc đời
Anh và em và mùa xuân
Vẫn cứ giằng co nhau trong những cơn mơ?

– Có khi nào tình cờ em đọc được bài thơ
Và một sớm mai mang đến cho anh mùa xuân trọn vẹn?

2013

NGHE MÉP VƯỜN NHÀ MÌNH NƯỚC LŨ ĐANG LÊN

Cái dòng xoáy thời gian cứ cuốn tung đi mọi thứ
Nhiều khi anh ngỡ ngàng nhận ra con đường mình đang dấn bước
Mọi điều lạ lẫm.
Cảnh vật khác. Con người khác.
Mọi thứ dường như đều khác.
Cả con người mình giờ cũng đâu còn giống ngày xưa.

Nghĩa là những dấu yêu ngày cũ đã qua rồi
Dấu yêu mới lại chông chênh quá đỗi
Trước niềm vui không còn bối rối
Trước mọi nỗi buồn cũng không thấy tắt lịm hồn đi
Cứ thong dong như chẳng vấn vương gì
Cứ điềm nhiên như mọi điều rồi sẽ đến.

Nên nhiều khi thờ thẫn trước hoàng hôn
Khi ráng chiều buông một màu đỏ sẫm
Anh chợt nhớ bồi hồi thằng bé năm xưa, thằng bé
Mình trần quần đùi đằm mình trong nước lũ
Lội ngược dòng khi con nước nguồn tuôn
Ánh mắt trong veo không một giọt buồn
Háo hức nhìn mép vườn nhà mình nước lũ đang lên

Gương mặt thằng bé bừng lên niềm vui mông mênh
Khi bất ngờ phát hiện ra từng đàn rô đàn diếc
Đang cuống cuồng lao mình theo con nước
Ngơ ngác trườn theo ngọn cỏ đến tận mé hiên nhà
Niềm vui trẻ con trong giây phút vỡ òa ra
Khi thằng bé cúi người là có thể sờ vào đầu những con cá nhỏ
Mải vô tư tung tăng chưa từng biết nỗi hãi người

Vẫn biết cuộc đời có bao giờ cạn kiệt niềm vui
Nhưng không hiểu sao nhiều khi, anh
Giữa bao nhiêu ồn ã dòng đời
Đêm đêm vẫn nằm nghe mép vườn nhà mình nước lũ đang lên
Rưng rưng trong lòng cái niềm vui thuần khiết ngây thơ mà trọn vẹn
Đất trời ngày thơ ấu ban cho
Khi thằng bé ấy là anh say mê ngắm đàn cá quẫy
Trong mép vườn nhà mình mùa nước lũ đang lên…
2014

BÀI THƠ NHỎ TÔI DÂNG LÊN TỔ QUỐC

Ai có hiểu những dây bầu dây bí
Nối ruột liền Tổ quốc bốn ngàn năm
Tổ quốc trong tôi bắt đầu từ manh chiếu bên ướt mẹ nằm
Bên ráo con ngủ
Miếng cơm nhai đầu đời mẹ mớm cho con
Tổ quốc lớn dần khi tôi biết đi biết chạy lon ton
Trên cánh đồng thơm mùi sữa non đòng đòng mùa lúa trổ
Tổ quốc reo vui khi tuổi học trò chúng tôi chung tay vỗ
Hát những bài ca ca ngợi đất nước mình
Rồi hát vang những bài về cây trúc xinh
Tang tình trúc mọc
Con cò bay từ cửa phủ
Bay qua cánh đồng
Những ảnh hình Tổ quốc hiện dần lên

Lớn lên rồi tôi biết Đất Nước mình dài rộng mông mênh
Từ cuộc chia tay đầu tiên mẹ dẫn con lên nguồn cha đưa con xuống biển
Hình Đất Nước ôm một dải lụa mềm xao xuyến
Sao cứ phải thường xuyên giương lên những mũi tên
Trước vó ngựa ngông nghênh bạo tàn phương Bắc
Một dân tộc muốn cầm cày mà tay gươm luôn phải chắc
Mới giữ được quê hương những ngày tháng yên lành
Dòng sông ngọn núi trên đất nước tôi nơi nào cũng trong xanh
Sao cứ phải bầm lên máu đỏ những Bạch Đằng Chi Lăng Đống Đa Như Nguyệt
Mỗi đầu làng mỗi góc phố người dân đất nước tôi cầu mong thanh bình tha thiết
Sao cứ phải lao mình vào những cuộc chiến tranh?

Khát vọng bình yên đất nước mình sao quá mong manh
Bão vừa tan trên đất liền ngoài khơi xa đã hình thành sóng dữ
Những con tàu mang cờ năm sao như một bầy thú dữ
Ngang ngược hung hăng nòng pháo vòi rồng
Miệng ra rả muôn ngàn điều dối trá
Gã khổng lồ đưa lưỡi bò tham lam muốn liếm trọn biển Đông
Tổ quốc lại một lần như con tàu trong bão tố dập dềnh
Những mũi tên đồng lần nữa phải giương lên
Sẵn sàng cho Tổ quốc!

Thánh Gióng còn ngồi yên giữa chín nong cơm mười nong cà
Những ngư dân kiểm ngư cảnh sát biển đã đường đường xung trận
Chín mươi triệu dân nén lòng căm giận
Ngọn lửa dành cho Tổ quốc đang chờ hiệu lệnh bừng lên
Dẫu lòng mỗi người dân đều mong muốn hòa bình
Cũng không thể chấp nhận thứ hòa bình viển vông giả dối
Khi quân thù đã ra mặt xâm lăng
Lòng yêu nước nhân dân tôi sẽ đẩy con tàu Tổ quốc lướt sóng băng băng
Vượt qua muôn ngàn bão dữ
Nhấn chìm mọi tham vọng cuồng điên của kẻ bạo tàn!

Tôi một lòng tin như mọi lần rồi bão dữ sẽ tan
Tổ quốc tôi lại mênh mang màu xanh từ đất liền ra biển đảo
Bầu trời Tổ quốc lại êm đềm rạng rỡ những vì sao
Các con tôi lại nối nhau đọc cho nhau nghe những bài ca dao về giàn bầu dây bí
Kể cho nhau nghe chuyện truyền kỳ thế kỷ
Rằng năm ấy ngày kia Đất Nước mình chiến thắng quân thù giữ trọn biển quê hương
Thêm một lần Tổ quốc tỏa hương!
Và cháu con như cha ông lại một dạ trăm mến ngàn thương
Luôn sẵn sàng viết tiếp bài thơ ngợi ca Đất Nước mình tươi xanh bằng máu đỏ
Như hôm nay tôi gởi trái tim mình vào bài thơ nhỏ
Thành kính dâng lên Tổ quốc mình lúc thử thách nguy nan!

2014

NÉT XUÂN

cơn mưa phùn kéo lê tháng mười vào con đường ẩm ướt
bất ngờ sáng nay uốn lên một nét xuân
từ đâu đó của mặt trời khiêm tốn
lượn qua những chòm mây sà xuống hàng cây
nét xuân dịu dàng và rón rén
như những tình yêu trong cuộc gặp ban đầu

em đi giữa giá lạnh hai má đỏ bừng vì mưa gió
áo choàng khăn len vây kín thân gầy
không thể thấy nụ cười e ấp
nét xuân chỉ còn biết chạm vào ánh mắt long lanh
đằm thắm hiện ra qua lớp khẩu trang
em lao vào dòng người xe vội vã
nét xuân uốn lượn theo em dải lụa mềm sáng trưng ánh nắng và hương hoa
quấn quít một cung đường

trong luồng gió đông thét gào
anh đếm chầm chậm ngược lại những quy trình
ngược lại những mùa hoa mai hoa đào điềm nhiên khoe sắc
ngược lại những mùa yêu mùa nhớ thương mùa nôn nao buồn bã
mùa trông chờ mùa khao khát không thể sẻ chia
ngược lại những quy luật muôn đời những suy tư triết lý
những mơ tưởng mộng mị chằng chịt nối dài ngày và đêm
những cơn mơ cứ chập chờn thao thức

khi sáng nay nét xuân sà đến chạm vào
bỗng thấy mình bình yên như nụ cười trẻ nhỏ
nở bừng trên đôi môi thơm mùi sữa mẹ giữa giấc ngủ mơ màng

nghĩa là mùa xuân đã sang.
2014

TRONG KHOẢNH KHẮC LẶNG YÊN

Không thể nào bình yên đâu em
Khi ánh mắt em nồng nàn ngọn lửa
Khi trái tim em khép hờ khung cửa
Thắt lòng mong tiếng gọi người xa

Anh gọi em công chúa Chămpa
Trong tiền kiếp nợ em năm thế kỷ
Nên hãy lặng yên đừng buộc mình suy nghĩ
Day dứt rằng mình có yêu hay không

Biết bao lần anh đã tự dối lòng
Rằng có, rằng không, nghĩa là không là có
Nhưng anh biết trong anh em là thiên thần nhỏ
Không thể xóa nhòa không thể lãng quên

Khoảnh khắc này lặng yên giữa mông mênh
Em đừng khóc cho điêu tàn vương quốc
Vũ nữ Chăm uốn mình nên đường cong vĩnh cửu
Ngọn tháp Chàm không mất với thời gian

Khoảnh khắc này lặng yên giữa mênh mang
Anh thi sĩ ngôn từ câm đầu lưỡi
Em công nương run hết nét ngọc ngà
Lặng yên em cho lòng thôi ngổn ngang…

2015

NGHE EM HÁT VỀ THỜI HOA ĐỎ

Mình gặp nhau cũng một mùa hoa đỏ
Cũng một mùa thao thiết tiếng ve
Em mười tám
Anh đôi mươi
Bờ vai hanh hao
Nụ cười rạng rỡ
Ánh lửa nồng nàn trong đôi mắt sao khuya
Mình có nhau mấy buổi đi, về
Anh nhìn em
Em nhìn sân trường lá rụng
Chưa kịp thương đã giận
Chưa hiểu lòng nhau đã vội chia tay

Nhịp đời đi sóng dội thân gầy
Ngơ ngác mắt môi
Mình gặp lại nhau em tròn tuổi năm mươi
Tuổi năm mươi dạn dày
Tuổi năm mươi cay đắng
Tuổi năm mươi sâu nặng
Em cắn môi ghìm dòng nước mắt
Khóc cho tuổi năm mươi.

Rồi em hát bài ca về thời hoa đỏ
Giọng khẽ khàng thôi vừa đủ để anh nghe

Em hát về một thời trong thơ anh em không có mặt
Em hát về trọn cuộc đời anh em có mặt bao giờ…

2015

BÀN TAY ANH NẮM CHẶT, BÀN TAY ANH RỘNG MỞ

Em biết không
Khi ngủ anh thường nắm chặt một bàn tay trên gối
Khi làm việc anh thường nắm chặt một bàn tay trên trang sách
Như giữ chặt niềm tin yêu
Niềm tin yêu mỏng như lá lúa
Trên cánh đồng nhân gian
Em biết không?

Và em biết không
Khi ngủ anh thường để một bàn tay ngửa ra trên gối
Khi làm việc anh thường để một bàn tay ngửa ra trên trang sách
Sẵn lòng đón nhận một niềm vui
Niềm vui từ trên trời rơi xuống
Nhiều khi mong manh như một tiếng thở dài
Em biết không?

2015

KHÔNG ĐỀ

Mặt trời còn có ngày nguội lạnh
Huống chi tình yêu em

Mặt trời còn có ngày vỡ tung
Huống chi trái tim anh…

2015

THỜI GIAN

Em đột ngột biến ra khỏi đời anh
Ở độ tuổi trẻ trung đằm thắm nhất
Chính bởi thế mà trong anh em hiện hữu
Không máy may gợn dấu vết thời gian.

2015

KIẾP TRƯỚC

Kiếp trước anh và em là đôi chim bồ câu
Kiếp này lẻ bạn anh hóa ra lẻ bóng

Kiếp trước anh và em là đôi thiên nga
Kiếp này lạc bạn anh ngơ ngác đi tìm

Kiếp trước anh và em là đôi chim cuốc
Kiếp này xa nhau đêm đêm anh nghe vọng tiếng kêu thương

Kiếp nào nữa để muôn phương
Mình hội ngộ trùng phùng muôn kiếp?

2015

BƯỚC VỀ PHÍA…

Trẻ con chập chững bước về hướng hoa niên
Tuổi trẻ hăm hở bước về phía hẹn hò
Người già khó nhọc bước về cõi hư vô

Trái tim bước ngược chiều buồn đau
Về phía hạnh phúc lấp lánh khát vọng sống bùng cháy

Trí tuệ bước ngược chiều cái chết
Về phía những minh triết vĩnh hằng những tin yêu vĩnh cửu

Mỗi ngày tôi bước đi chầm chậm về phía cỗi già
Nghe tâm trí bước ngược chiều về phía những ký ức tươi đẹp
Nghe tâm hồn bước ngược chiều về phía những ngày trẻ trung hoa niên

Dẫu biết rằng vẫn không có điệu hành khúc nào được viết ra
cho những nhịp chân bước ngược
Những bước chân vẫn âm thầm bươn bả về phía mặt trời!
2015

NGÀY ĐI QUA THẲNG BĂNG

nét mỏi mệt ám lên cả mái tóc
âm thanh gì ù ù trong tai và giọng nói nhạt nhòa
những câu chữ chập chờn trước mắt
không có sự bâng khuâng nào trong câu chữ hôm nay

thờ ơ xếp lại chồng bản thảo
thờ ơ giơ tay tắt đi ngọn đèn trong căn phòng
đóng cửa ra về không kêu ai không hú gọi ai
ngày đi qua thẳng băng ngày không có nắng.

2015

NGƯỢC CHIỀU VỚI MÙA XUÂN

nghễnh ngãng như là mùa xuân
cứ ẩn mình trong những cơn mưa gió
sau những ngày rét đậm u buồn
mãi mới chịu hé ra những tia nắng đầu tiên

sao anh vẫn ám ảnh tâm trí rằng ngược chiều với mùa xuân
ngược chiều với mai đào rộn ràng phố xá đông vui
người lượt là trẩy hội
gương mặt ai cũng cười cũng rạng rỡ cũng hớn hở

ký ức anh không chịu phai nhòa những mùa xuân năm cũ
gió rét lạnh thấu xương cơn đói mùa đông chưa qua
người người đôn đáo lo Tết
sắc xuân không làm hồng lên nổi những gương mặt phờ phạc
nắng xuân không làm tươi lên nổi những ánh mắt lo toan
chỉ những đứa trẻ vô tư nhảy lò cò mong Tết đến
rồi thẫn thờ nhìn Tết qua đi

mùa xuân mùa xuân mùa xuân mùa xuân
lũ lượt kéo nhau về sắp hàng trước mặt
anh điểm danh mùa xuân
thấy lớp lớp mùa xuân đã qua kể từ khi tin em vắng bặt
cứ lẫn lộn không biết bao nhiêu mùa xuân rồi kể từ mùa xuân cuối
có em?

tâm trí anh bắt đầu một cuộc hành trình ngược lại phía mùa xuân
đi tìm em.
đi tìm tuổi thơ
đi tìm những mùa xuân đã mất…
2015

THÀNH PHỐ ANH KHÔNG CÓ MÙA THU

Vừa nắng rát mặt đã dầm mưa tê tái
Thành phố anh không có mùa thu
Hoặc bầu trời trong, hoặc bầu trời mây mù
Thành phố anh không chọn bầu trời dang dở

Nên em đến thì em đừng bỡ ngỡ
Hãy yên lòng khi em đi một mình giữa phố lúc nửa đêm
Em sẽ gặp những người bán hàng khuya khuôn mặt lấm lem
Mà nụ cười luôn thật thà rộng mở

Đi giữa đêm trong thành phố anh, em sẽ nghe
Tiếng gió thổi dọc hàng cây theo em từng bước nhỏ
Ngọn đèn khuya sáng trong từng ngõ nhỏ
Tiếng nói cười rộn ràng sẽ ấm áp lòng em

Đi một mình giữa thành phố anh, em sẽ yêu thêm
Cuộc sống bình yên, cuộc sống êm đềm tha thiết
Em sẽ gặp có thể những điều em đã biết
Nhưng ngỡ như mình vừa mới nhận ra hôm nay!

Thành phố anh không có mùa thu
Như trái tim anh vậy, không dịu dàng dang dở
Hoặc yêu đến tận cùng hơi thở
Hoặc lạnh băng dẫu em đến bất ngờ…

2015

NGỌN GIÓ MÀU XANH TRÊN ĐỈNH BÀ NÀ

Những ngọn gió màu xanh trong veo
Thổi u u trên đỉnh Bà Nà
Mang tiếng vọng nguyên sinh của nhiều ngàn năm trước
Chạm vào hồn du khách sáng nay

Núi non điệp trùng núi non trầm mặc
Từng ý nghĩ cũng nghiêm trang khi ở đỉnh Bà Nà
Phóng tầm mắt là chạm vào biển lớn
Lòng dồi lên những con sóng đại dương

Xưa cha rìu rựa từ quê bắt xe đi làm Bà Nà
Nay con ngồi cáp treo lồng kính nghe gió Bà Nà vu vơ thổi
Một câu hỏi chợt làm bối rối
– Những ngọn gió ngày xưa có xanh biếc một màu?

Hay gió Bà Nà xưa kia mang sắc nâu
Màu phá đá mở đường màu chặt cây hạ trại
Hay sắc bầm màu da người tím tái
Hay đỏ tươi những máu, mồ hôi?

Nhưng gió Bà Nà vẫn điềm nhiên thổi
Phút bối rối bỗng nhẹ lòng khi tôi chạm vào những cơn gió màu xanh…
2015

TRẦN TÌNH VỚI MÙA XUÂN

dọc bờ rào sũng nước suốt mùa đông
bỗng nở bừng một chùm hoa dại

chùm hoa lóe lên màu đỏ thắm thăm dò
ngọn gió đi qua hững hờ
ngọn gió đi luôn không dừng lại
chùm hoa bối rối khẽ lay
giấu đi làn hương e ngại

anh không trách gì mùa xuân quá đỗi ồn ào
đến với cơ man nào là màu sắc
nào là vẻ rạng ngời trên từng khuôn mặt
nào là những ánh mắt thiết tha

nhưng lòng anh sao vẫn cứ nhớ về một chùm hoa
một chùm hoa dại nở dọc bờ rào
ngóng trông tia nắng
tia nắng ban mai
tia nắng ngày xuân đang trở lại
tia nắng hững hờ tia nắng thờ ơ

sao lòng anh cứ rưng rưng một chùm hoa xưa cũ
khi nắng mùa xuân thì mỗi ngày mỗi mới mỗi phù hoa?

2015

CHUYỆN CỔ TÍCH VỀ TÌNH YÊU CỦA NHÍM

Ngày xửa ngày xưa
Có một cô bé
Luôn xù lông ra với tất cả mọi người
Dù thương, dù ghét
Với những chiếc lông nhọn hoắt
Cô bé tin sẽ được an toàn

Một ngày nọ, cô bé gặp một chàng trai
Không, là hoàng tử đến từ nước láng giềng
(Những câu chuyện cổ tích thường hay kể thế)
Lẽ ra số phận đã định đoạt họ là của nhau
Nếu như không vì sợ hãi, cô bé lại giương lên những chiếc lông
Bắn về phía hoàng tử
Hoàng tử quỵ xuống
Trái tim rỉ máu
Cô bé hoảng hốt run rẩy chạy trốn vào hang sâu

Không ngờ cái hang sâu hun hút ấy
Lại là nơi thần tình yêu mấy ngàn năm nay ẩn náu
Thần tình yêu cô đơn
Giang tay đón cô bé vào lòng

Thế là kể từ ngày đó
Qua bao mùa xuân hạ thu đông
Cô bé ngày xưa hóa thân thành nhím
Ngày ngày xù lông
Tự làm đau mình với những vết thương
Nơi hang sâu chỉ có thần tình yêu hiểu thấu…

2016

EM VỀ ĐẾM BƯỚC CHÂN ANH

Một lần đưa tiễn không đành
Em về đếm bước chân anh trên đường

Đây dấu nhớ đây dấu thương
Này đây là dấu anh thường đùa trêu

Dấu này tiếng cười trong veo
Dấu này em ghét anh gieo khổ sầu

Dấu này lỡ bước về đâu
Dấu này dang dở nửa câu dỗ dành

Giờ anh đếm bước chân anh
Trên con đường cũ đã thành lối xưa
Đếm từ sáng đến quá trưa
Ngẩng lên bóng xế cũng vừa dưới chân.

2016

THÁNG TÁM, ANH MANG NỢ MÙA THU

Nửa đêm em ngồi vẽ lá
Anh hiểu ra mình mắc nợ mùa thu
Là tháng Tám. Lá khởi vàng chưa nhỉ
Từ độ người đi *…
Người đã khuất câu thơ còn gởi lại
Lòng mênh mang thương nhớ mùa bay

Tháng Tám em vào câu hò hẹn
Mới nhìn nhau thôi đã hiểu lòng nhau
Biết muôn kiếp từ lâu mình vẫn đợi
Cơn đau này xé nát đắm say

Tháng Tám em vừa đi vừa khóc
Giọt nước mắt tủi hờn giọt nước mắt đắng cay
Thơ em viết đã bao lần anh đọc
Thương cho nhau ngày cách biệt mù khơi

Tháng Tám em ngồi em đếm
Dấu chân ai vừa mới xa rồi
Con đường nhỏ đang nồng nàn khoai lúa
Em vẫn đợi chờ một mùa gặt tình yêu.

Gạt nước mắt em xênh xang ra phố
Gương mặt thiên thần vẫn cứ điểm tô
Áo đỏ áo xanh em khoe niềm rạng rỡ
Chỉ nỗi cô đơn không là mới bao giờ!

Tháng Tám, anh từ biệt cơn mơ
Tháng Tám, anh biết mình mắc nợ
Chúa hiển linh hẳn lòng lành tha thứ
Nợ duyên tình còn nặng trĩu trần gian…

2016
* Thơ Tô Như Châu.

CÁM ƠN EM, NGẤN NẮNG SỚM MAI NÀY …

Không ngập ngừng hò hẹn chi thêm
Ngấn nắng mùa xuân sớm nay trở lại
Lòng bồi hồi như buổi đầu vụng dại
Lửa rọi má hồng gió trêu mắt xanh

Nét xuân em bắt gặp mùa đông anh
Lại khắng khít mặc bao điều cách biệt
Này đây em, những điều anh tha thiết
Anh xòe bàn tay vẫn trắng để em xem!

Tâm hồn anh những hoa dẻ bên thềm
Ngày mưa đổ cả khu vườn xơ xác
Trái tim em nồng nàn chân trời khác
Những kiêu sa nở dọc bước chân em

Không ngần ngại dùng dằng chi thêm
Em đổ hết vào anh bao say đắm
Bao khát vọng bồng bềnh màu đỏ thắm
Nhận về mình chỉ một giấc mơ bay!

Cám ơn em, ngấn nắng sớm mai này
Ngày rất đẹp bất ngờ em mang đến
Và lòng anh lại dậy những mông mênh
Bởi sắc nắng ngày xuân thao thiết!

2016

NGÀY CHO EM NGẤN NẮNG

Ngày đẹp trời cho em ngấn nắng
Gởi vào đôi mắt trong veo
Không gợn chút muộn phiền
Mắt em và ngấn nắng ban mai
Cùng tỏa sáng sự dịu dàng tinh khiết
Nét đẹp cỏ non
Anh làm sao phân biệt được?

Ngấn nắng lung linh trong mắt em
Niềm vui rộn ràng cùng tiếng cười trong trẻo
Khuôn mặt xinh vô vàn của em bừng sáng
Tiếng nói em như những bông hoa từ đôi môi thắm bay ra

Trong một lúc em dịu dàng khép mắt
Gọi thầm điều không tên run rẩy quắt quay
Là khoảnh khắc trái tim anh bùng cháy
Bừng nở quanh anh những trái quả say đắm ngọt lành
Tưởng đã ngủ vùi sau bao tháng ngày lặng lẽ nguôi quên.

Ngày cho em ngấn nắng
Mây trên đầu lãng đãng
Gió qua vườn se lạnh
Trời đang chuyển mùa báo hiệu tin xuân
Bão đã lặng trong một ngày yên tĩnh

Nhưng anh làm sao quên phút giây em từ biệt
Ngấn nắng chưa kịp rời
Nước mắt đã ngập ngừng bờ mi
Em khẽ hát lời một bài ca cũ
Cho nhớ thương ngày mới sắp ngập tràn.

Em đi mang theo ngấn nắng
Lòng anh bắt đầu cơn mưa
Dẫu vẫn biết mình có quyền thương nhớ
Những phút giây mùa đẹp đến nao lòng.

2016

EM NGHIÊNG QUA, NỖI NHỚ CŨNG NGHIÊNG THEO

Ngửa mặt lên là thấy bóng hình anh
Không thể nào ngủ được

Em nghiêng về phia trái
Nước mắt lăn dài áo gối
Bóng hình anh bất chợt cũng nghiêng theo
Nụ cười tươi mà nỗi nhớ xoay tròn

Em nghiêng về phía phải
Nỗi nhớ nghiêng theo chùng áo gối vệt dài
Chiếu chăn vướng vít hơi người
Một mình em quẫy đạp nỗi cô đơn

Cơn gió len vào từ lúc nào cứ thổi
Mặc em quay phía nào
Cơn gió cũng đi theo
Lạnh buốt phía bàn tay níu giữ

Em yếu đuối làm sao em tránh được
Khoảnh khắc vô tình của cơn gió đầu thu?

Em lại nghiêng, nỗi nhớ cũng nghiêng theo
Áo gối hai bên chùng thổn thức

Thôi khép lại trái tim dỗ dành giấc ngủ
Khép lại mắt chờ nụ hôn anh đem hơi ấm đến trong mơ…

2016

THÔI EM HÃY…

Thôi em hãy nép vào vòng tay anh đi
Hãy thổn thức với bao điều cay đắng
Môi em thơm, nước mắt em thì mặn
Anh ghe hôn những giọt tràn mi.

Nào có thể nói với em điều gì
Đây hơi thở ấm nồng đứt quãng
Em đừng trách mây mùa thu lãng đãng
Gió mùa thu sao lạnh tứ bề

Mình chỉ có nhau mấy buổi đi, về
Sao mắt em đã căng tràn thương nhớ
Sao hồn anh đã vô vàn bỡ ngỡ
Tưởng thuở ban đầu dìu nhau vào yêu?

Em gởi cho anh những vần thơ liêu xiêu
Cơn bão nhỏ đổ xuống vườn trinh nữ
Anh gởi cho em bao nhiêu lời trách cứ
Cho những lỗi lầm em chưa có bao giờ

Anh biết mình là lưỡi dao cố chấp
Cứa vào lòng em thêm những vết đau
Đã yêu, yêu đến tận cùng sâu
Sao không hiểu em chỉ là ngấn nắng?

Nên hãy nép vào lòng anh thêm chút nữa
Mai xa rồi còn mấy thuở gần nhau
Hãy nép vào anh và quên hết buồn đau
Cho nụ cười em phút giây này rạng rỡ!

2016

LỜI XIN LỖI BAN MAI

Thứ lỗi nhé, ban mai tinh khiết
Anh cứ bắt em ôm giữ sương đêm
Để nắng sớm tỏa muôn lóng lánh
Cho bình minh muôn thuở ngọt lành

Có biết đâu em vừa trải qua
Đêm, bóng tối và vì sao cô lẻ
Lòng còn đang buốt lạnh gió khuya
Mê chưa dứt truân chuyên dâu bể

Thứ lỗi nhé, ban mai trinh nguyên
Lời đã cất vết thương xát muối
Anh nào biết có ban mai hờn tủi
Có ban mai dông bão tái tê?

Anh nào biết có ban mai thầm lặng
Em mệt vùi bữa tối chưa qua
Trước ngày mới chưa nguôi phiền muộn
Chỉ mong chờ trời sáng dịu buồn đau?

Hãy thứ lỗi, ban mai ơi, có thể
Khi nắng lên hoa lại nở bình yên
Và có thể bao nồng nàn say đắm
Của tin yêu không khép lại bao giờ!

2016

ANH KHÔNG TRÁCH EM ĐÂU

Dẫu em có thế nào đi nữa
Nói thật với lòng mình, anh không trách em đâu
Trách sao được, sau ngàn cơn dâu bể
Em vẫn giữ lòng mình như ngấn nắng ban mai

Bây giờ em đi phía đắng cay
Có thổn thức như đã từng thổn thức
Có quên nổi cơn đau xé ngực
Quên phút giây tim muốn vỡ tan tành?

Em không cần tìm cớ để xa anh
Đừng thản nhiên bỏ đi không lý giải
Đừng biện hộ rằng mình đầy tự ái
Đừng quên dành lời sau cuối cho nhau

Anh vẫn biết thời gian rồi qua mau
Mọi nỗi buồn đều nguôi quên, có thể
Anh luôn hiểu em sẽ là như thế
Đã muộn mằn, đâu thể thuộc về anh

Thì em đi. Mong hạnh phúc ngọt lành
Mong nơi ấy, nơi mà em sẽ đến
Là chân trời, không còn gì ngăn cách
Không còn gì em phải dối lòng em!

Và, dẫu em có thế nào đi nữa
Nói thật với lòng mình, anh luôn biết ơn em
Dẫu chua xót cứ trào ra như thể
Phút chia xa mình hiểu được lòng nhau!

Dẫu em có thế nào, anh không trách em đâu!

2016

EM ĐI VỚI HUẾ ĐA TÌNH

Em đi với Huế đa tình
Môi mắt biếc cùng hàng cây lá biếc
Hàng cây có gió vỗ về
Em có nụ cười gõ nhịp lòng em

Huế trầm mặc uy nghiêm thành quách
Em vô tư chân sáo chẳng bận lòng
Bước hồn nhiên theo dấu xưa cung nữ
Mặc lâu đài đổ bóng xuống dòng sông

Đường phố hẹp, lòng em mênh mông
Hương giang trong, nước vẫn điềm nhiên chảy
Những bước chân đưa em về phía ấy
Phía kinh thành rạng rỡ niềm vui

Có còn nhớ, em gom dùm lá úa
Mùa thu năm nay chắc lá rụng nhiều
Em đừng nhặt những tàu cau thôn Vỹ
Chạm nhân tình lỡ bóp nghẹt hồn anh

Em đi với Huế đa tình
Em dặn lời tiễn biệt
Lời tiễn biệt rối bời thành quách
Có nhẹ lòng với Huế không em?

2016

TRONG CƠN SỐT

Mê trong cơn sốt thấy trời
Tỉnh ra lại thấy bóng người chân mây
Vùi trong cơn sốt mắt cay
Tỉnh ra lại thấy chân mây bóng người!

2016

NGUYỆN CẦU MÙA ĐÔNG

Nguyện cầu cho ấm bàn tay
Cho ngôi nhà nhỏ đong đầy yêu thương
Nắng vàng thơm lại vấn vương
Và mưa đừng ướt con đường em đi…

2016

THƠ TÌNH ĐĂNG TRÁI TIM EM

Tôi viết bài thơ tình
Đăng lên trái tim em
Trái tim em đón nhận
Từng con chữ thắm nồng

Trái tim em nở hoa
Rộn ràng đi trẩy hội
Tôi ngồi lại mình tôi
Bài thơ còn lửa đỏ.

Bây giờ em ở đâu
Còn nhớ chăng, nhuận bút
Bài thơ đăng trái tim
Là những nụ hôn đầu?

Từng câu thơ bốc cháy
Em đừng hỏi vì sao
Đâu phải bài thơ nào
Cũng viết ra như thế?

2016

PUSHKIN TỪNG KHÓC

Pushkin từng khóc
Bên nấm mồ mới xây
Ai đi qua cũng hỏi:
– Ông khóc cho ai đây?

-Đây nấm mồ thế kỷ
Tôi chôn tình và thơ
Chôn trái tim tôi nữa
Cứ lạc điệu thét gào!

Tưởng từ đó, tình yêu
Đã tan vào hư ảo
Không bài thơ tình nào
Được viết ra thêm nữa!

Nhưng tình yêu, ngọn lửa
Nào có chịu tắt đâu
Đành nén nỗi u sầu
Pushkin… lại viết!

Thơ Pushkin da diết
Cứ thế đến ngày nay
Bay như những đám mây
Trên bầu trời nhân thế!

2016

ĐƯA TANG NGƯỜI BÁC CÂM

1.
Trắng đục một giọt ứa ra từ khóe mắt
Bàn tay gân guốc cầm búa cầm bay bây giờ bất động
Nụ cười hình lưỡi cày không còn nở ra trên đôi môi khô héo
Chút da thịt người già lẫn với chăn chiếu úa nhàu
Sự gắng gượng tận cùng là hơi thở
Là cái nhìn ngàn cân phút biệt ly

2.
Núi thẳm đèo cao biển sâu sông rộng
Chín mươi tuổi đời người bác câm của tôi không nói không nghe
Điều gì đã tích tụ vào mái tóc bạc ấy thân hình gầy gò ấy
Để làm nên cuộc ra đi không thể sẻ chia

3.
Lần ấm rực sau cùng của bàn tay bắt đầu lạnh giá
Có bao nhiêu điều không thể thả buông?

4.
Ký thác vào thinh không nghĩa là im lặng
Nhưng liệu những linh hồn có câm nín vĩnh hằng
Phút chói sáng của ngàn ngôi sao vụt tắt
Có ngôi sao nào lẩn quẩn một vùng đen?

5.
Nghịch lý nhói lòng cháu con buổi ấy
Đám tang người câm đi giữa đội trống kèn
Trong một chiều mưa…

2016

KHÔNG THỂ NÀO HỜ HỮNG VỚI BÙN NON

1.
Cơn mưa phùn nhão nhoẹt bờ ruộng
Trùng điệp lúa non đâm thẳng lên trời những lưỡi gươm xanh
Con mương nước lũ tháng mười ào ào sôi ngầu giận dữ
Mùa đông ngáng chân cho lũ trẻ té nhào
Bấm thật chắc vẫn bước trơn bước trượt
Con đường đến trường ngoằn ngoèo bao thế trận bủa vây

2.
Tôi đã đi qua cánh đồng trơn trượt ngày thơ ấu ấy
Để biết được rằng không thể nào hờ hững với bùn non

3.
Nên em ạ, nghĩa là em đẹp xinh
Vầng trán em thông minh cái nhìn em hờn dỗi
Nụ hôn đầu gió đồng quê dẫn lối
Trong cuộc chia tay anh là người có lỗi
Phút nồng nàn quên mất lớp bùn non!

4.
Nên bạn ạ, nghĩa là ngày rất rộng
Dẫu không phải thời khắc nào cũng đằm thắm màu hoa
Cuộc bôn ba bao nhiêu điều nếm trải
Điều nuối tiếc là trái ngon vừa hái
Không có vị bùn non trong miếng cắn đầu tiên

5.
Phút bâng quơ tôi tự nhủ mình
Đừng bao giờ hờ hững với bùn non.

2016

GÓC KHUẤT TRÁI TIM ANH

1.
Anh đọc được rằng có đến tam thiên đại thế giới
Số thiên hà bằng số hạt cát các đại dương
Anh đọc được rằng cuộc sống rất vô thường
Có đến ngàn nguyên nhân để vũ trụ này hủy diệt

2.
Anh ngẫm ra rằng có bao nhiêu điều mình chưa biết
Có thể trong con người mình cũng tồn tại vô số các thiên hà
Mỗi tế bào biết đâu chừng là một vũ trụ bao la
Mỗi mạch máu giấu bao điều bí ẩn
Trăm, triệu hay ngàn thế giới cộng sinh trong mỗi hạt cơ bản thịt da?

3.
Nhưng máu chảy về tim thì anh biết
Bông hoa nở rồi tàn anh cũng biết luôn
Góc khuất trái tim anh mang những nỗi buồn
Cũng là một thế giới riêng, có thể

4.
Anh cũng biết trong mỗi giây mình hít thở
Là nhận vào và cho ra bao thế giới căng tràn
Thân phận con người mong manh trong cõi hỗn mang
Nhưng mỗi phút giây vẫn có bao điều kỳ diệu

5.
Nên hãy cứ hồn nhiên thôi em ạ
Nụ cười em neo góc khuất trái tim anh
Ba, hay bảy tỷ năm, hay ngày mai tận thế
Mọi vũ trụ trong anh đều quay về hướng hố đen em…

2016

BỖNG MONG CÂU CHỚP BIỂN MƯA NGUỒN

1.
Bao nhiêu lâu rồi không nghe lại câu chớp biển mưa nguồn
Phía núi người vỡ đá tìm vàng
Phía biển người lấn khơi lấp sóng

2.
Những khối bê tông triệu cân đè lên con suối
Lớp lớp nhà hàng biệt thự nguy nga chặn con sóng vỗ bờ
Trăm ngàn ống xả thải sục sâu đưới đáy đại dương
Mẹ thiên nhiên là một bài thơ
Tan hoang vần điệu
Trong cuộc mưu sinh dữ dằn

3.
Nơi không thơ là các em tôi bé nhỏ men theo bờ suối vắng
Vạch từng viên đá to vét chút nước ngọt lành.

4.
Nơi không thơ là các mẹ tôi già nua mò nghêu bắt ốc
Lom khom bóng xế chiều nguyên một niềm đau.

5.
Tôi bỗng mong lại được nghe câu chớp bể mưa nguồn
Dẫu không phải bình yên
Nhưng phía sau dông bão vẫn có niềm hy vọng…

2016

KHÔNG ĐỀ VỀ HOA XẤU HỔ

1.
Em chọn cuối bãi đầu ghềnh
Mép vườn góc sân
Nơi hẻo lánh khuất lấp không loài hoa nào muốn mọc

2.
Em thầm lặng cho ra lá xanh
Những chùm mi long lanh hoang dại
Những cánh gai nhỏ xíu lơ ngơ cứ nhòe vào cỏ
Niềm kiêu hãnh tội nghiệp của em
Không đủ sức làm đau một cánh bướm

3.
Những đóa hoa xinh nở ra dưới ánh mặt trời
Chơm chớp giọt sương đêm
Sắc màu không rực rỡ
Hương thơm là hơi thở ban mai

4.
Chỉ những ai đến với em bằng tấm lòng
Mới nhận ra em
Giữa muôn ngàn loài hoa quyến rũ

5.
Suốt đời em trinh nguyên
Làm sao em xấu hổ
Ai khẽ chạm vào cũng khép hết làn mi?

2016

NGƯỚC NHÌN BẦU TRỜI SAO ĐÃ ĐƯỢC LẬP TRÌNH

1.
Như một cỗ máy đã được cài đặt sẵn mọi chương trình
Cho một ngày và cho mọi ngày
Chạy thông suốt từ khi thức dậy mắt nhắm mắt mở cho đến giờ đi ngủ

2.
Cỗ máy thông minh hiếm khi sai sót
Mọi chương trình đều hoàn hảo đến mức tuyệt vời
Không có con vi rút vui vẻ hay buồn bã nào có thể xâm nhập
Mọi sự đều thành công hay phải rất thành công
Đóng cánh cửa phòng làm việc sau một ngày là xoa tay hớn hở
Không bất ngờ nào được phép chen ngang

3.
Những hy vọng và tin yêu cũng đã được lập trình
Khoảnh khắc tia nắng sà xuống những ngọn cỏ cũng đã được định sẵn
Tiếng chim lập tức ríu ran khi bình minh gõ nhịp
Bông hoa nở vội vàng khi sắc xuân sang
Và em cười rất tươi rất hồn nhiên trước mọi cái nhìn say đắm đúng quy trình

4.
Chỉ những cơn mơ là chưa đi vào quy củ
Lạc loài giữa đêm

5.
Nhưng rồi lưng chừng cơn mơ, đột nhiên anh thức giấc
Không chịu nổi sự thôi thúc, giữa ba giờ sáng anh bước ra ngắm bầu trời sao
Nào ngờ đâu bầu trời đêm cũng đã được lập trình
Từ hằng hà triệu triệu tỷ tỷ năm qua.

2016

BUỔI TRƯA NAY ANH HẸN VỚI HOA HỒNG…

1.
Mắt mũi miệng môi như những nụ hoa sắp hàng thẳng tắp
Những nụ hoa sắp đặt có vô tình
Để em hiện ra rạng ngời mọi đường nét tươi xinh
Buổi trưa nay anh hẹn với hoa hồng

2.
Không có nghĩa là mọi chuyện đều tốt đẹp
Trong cuộc chơi em đầy những bất ngờ
Nhưng em kể anh nghe với một nụ cười
Mọi chuyện đều nhẹ nhàng, mọi chuyện đều đã qua
Từ sâu kín mọi nỗi buồn, hạnh phúc đã thăng hoa?

3.
Khoảnh khắc bàn tay tìm bàn tay nhau né mọi góc nhìn
Là sự sẻ chia vội vàng và tự nhiên như hơi thở
Em đang nói về câu duyên nợ
Chuyện bâng quơ xao động nhịp ban trưa

4.
Nâng ly này lên em, và dùng dằng ly nữa
Buổi trưa nay anh trò chuyện với hoa hồng
Bằng ngôn ngữ hoa mua

5.
Nắm khẽ bàn tay em ấm nồng rồi buông ra có nghĩa là từ biệt
Nắng vẫn rọi giữa vòm cây lá biếc
Em chau mày rồi quay gót dần xa
Không biết mình vừa gởi lại hương hoa…

2016

ÁNH TRĂNG RỌI QUA CHÙM TẦM GỞI

1.
Ám ảnh bởi cây tầm gởi
Treo thân sum suê lên cành mít sau hè
Những con kiến vàng ngo ngoe chạy tới chạy lui
Không hiểu nổi tại sao một thân cây có hai màu lá
Lăng xăng kháo chuyện cùng nhau

2.
Lơ lửng giữa lưng chừng trời thì luôn chông chênh trong gió
Rợp một màu xanh nhưng mấy phần xanh vay mượn của người

3.
Ai ngang qua cũng phải ngước nhìn
Nhưng không ai ngợi khen, không ai trầm trồ
Thà là thấp như cỏ may, xấu hổ
Mà thân hình bén rễ với đất đai

4.
Ngông nghênh đâm rễ đâm chồi tua tủa quanh năm cứ tưởng mình bền chắc
Cành mít gãy ngang số phận sẽ về đâu?
Thà khiêm nhường như gốc ổi, sầu đâu
Bị đốn ngã cũng có thể gom nên đám củi thổi bùng ngọn lửa

5.
Nhưng mơ hồ mông mênh một đêm trăng sáng ngày xưa
Gã trai nhà quê trao nụ hôn đầu đời cho cô gái nhà quê
Dưới bóng cây tầm gởi vụng về.

2016

HÃY BƯỚC NHẸ RỒI LƯỚT NHANH TRÊN CỎ

1.
Không có gì phải băn khoăn đâu em
Khi những bước chân em sáng nay lướt nhẹ êm như nhung trên cỏ

2.
Có bao giờ cỏ tính chuyện được thua
Cũng không nghĩ mình tồn tại dài lâu, mặc bao mùa mưa nắng
Em ơi vị cỏ đắng
Đừng tìm trong mùi cỏ chút hương hoa
Cỏ dị ứng với màu mè trau chuốt

3.
Nhưng cỏ biết quấn quít đôi bàn chân em
Nên em hãy bỏ ra đôi giày cao gót và bước chân trần lên cỏ
Có thêm lớp sương đêm ướt đẫm
Phụ họa làm nên cuộc đón đưa bữa tiệc chân trần

4.
Mặc kệ mọi loại thuốc trừ sâu, thuốc tăng trưởng và mọi loại hóa chất
Cỏ vẫn còn xanh bờ ruộng sáng hôm nay
Thắc thỏm quanh co gập ghềnh lối nhỏ
Tay em đưa ra là chạm được vào lá cỏ mượt êm

5.
Đi nữa đi em
Hãy bước nhẹ rồi lướt nhanh trên cỏ
Hít một hơi căng tràn với gió
Để em biết được thế nào là người tự do!

2016

CÓ THỂ NÀO NÓI LỜI TỪ BIỆT CƠN MƠ

1.
Giấc mơ này nối vào giấc mơ kia nối cả vào sự thật*
Câu thơ từng ám ảnh bạn
Bỗng rưng rưng trong tôi bây giờ

2.
Có thể nào nói lời từ biệt với cơn mơ?
Nghĩa là từ biệt những nỗi niềm, những băn khoăn trăn trở
Và từ biệt luôn bao nhiêu nỗi nhớ
Lôi hồn vào mộng mị cồn cào
Giữa giấc ngủ cứ tưởng mình đang thức
Thức dậy rồi tưởng vẫn chiêm bao!

3.
Có thể nào từ biệt với em tôi
Tuổi xanh tóc em chưa dài tà áo
Em đi chân sáo
Em nhoẻn miệng cười
Xa tôi em ngồi viết những lá thư chín nhớ mười thương
Mái đầu nghiêng nét chữ cũng nghiêng theo thương nhớ

4.
Có thể nào hờ hững với tiếng chuông
Tháp nhà thờ bỏ hoang ngày em nghỉ học
Tôi chỉ nói vài câu mà em tôi khóc
Nước mắt cay còn xót đến bây giờ
Chúa nhân từ hiển linh bảo bọc
Sao nén lòng làm cuộc bơ vơ?

5.
Tôi biết tự mình không thể nói lời từ biệt với cơn mơ
Trong những cơn mơ em nhoẻn cười, em không khóc
Thơ tôi viết có bao giờ em đọc
Những vần thơ thầm lặng dịu dàng thôi…

2016
(*) thơ Nguyễn Minh Hùng.

CAU MẶT VỚI ĐÊM

1.
Không ngủ được thì thức
Hai giờ sáng nằm trên giường chong chong mắt nhìn vào bóng đêm
Bỗng nhiên cau mặt.

2.
Ai bảo đã sắp đến giờ thiêng của thi nhân và kẻ cướp?
Căng như dây đàn
Tiếng đồng hồ tích tắc tích tắc nhích dần tới
Gương mặt thiếu phụ đẹp và buồn hiu hắt
Thời gian mệt nhoài vươn đôi tay gầy níu chút ánh sáng le lói lê về phía bình minh đang lấp ló sau vòm cây trĩu đen cành lá

3.
Ánh đèn đường nhòa nhòa lấp lửng
Vầng trăng treo vút trên cao không qua nổi đám mây u u vần vũ vô tội vạ
Ở nơi không xa lắm ánh mắt ai mệt mỏi mở to cô độc nhìn vào đêm?
Tiếng tắc kè hiếm hoi còn sót lại
Rờn rợn rền rỉ vang lên từng chặp dưới chân khu vườn bê tông kín mít
Gió thổi tiếng tắc kè bay vèo vào kẽ hở ngôi nhà ống mắc kẹt vào bức tường hai lần chống thấm

4.
Một hai ba bốn năm sáu bảy tám chín con cừu
Lớp lớp đàn cừu đã lũ lượt chui qua cổng tối
Bỗng nhiên lần lượt mọc cánh bay lên bay lên rối cả không trung
Đùng một cái biến thành chùm pháo hoa rực sáng rực rỡ sắc màu sáng trưng bầu trời cao vút
Mắt nhìn pháo hoa mê mải không chịu khép lại
Rồi pháo hoa biến mất.
Vẫn không ngủ được
Trắng đêm thiếu phụ ngồi im lắng nghe những chiếc lá ngủ say

5.
Thì thức
Ba giờ sáng ngồi dậy chế ly cà phê đốt điếu thuốc nhìn ra ngoài phố vắng hoe vắng ngắt
Bỗng dưng cau mặt với đêm!
2016

TRƯỚC NHÀ THƠ LÀ KHOẢNG TRỐNG MÔNG MÊNH
Nhớ Nhà thơ Trinh Đường

1.
Căn phòng mươi mét vuông đầy gián chuột của tôi
Ba mươi năm trước
Mỗi lần từ Hà Nội về là Ông ghé đến

2.
Ngồi chông chênh bên chiếc giường cá nhân tám tấc ọp ẹp
Chiếu cũ chăn màn cũ không kịp giấu vào đâu
Mặc kệ sự bề bộn, mặc kệ tiếng trẻ con hàng xóm khóc ré
Ông say sưa nói chuyện thơ
Hàng giờ

3.
Thơ với Ông giống như hơi thở
Dẫu những hành trình luôn nhọc nhằn để Ông đi đến mọi nơi tìm thơ
Tìm người làm thơ
Gom góp hành trang cố làm nên một thế kỷ Thơ Việt lúc giao mùa

4.
Tâm nguyện dở dang khi Ông ra đi vào một ngày cuối thu
Chúng tôi lặng lẽ tiễn đưa Ông về với đất quê
Ông vĩnh viễn rời quán trọ
Nhưng thế kỷ Thơ Việt đã qua chắc không thể thiếu bóng dáng Ông
Dẫu trước nhà thơ luôn là một khoảng trống mông mênh

5.
Mỗi lần đối diện với khoảng trống trắng màn hình máy tính
Chưa một câu thơ nào hiện ra
Tôi lại nghĩ về Ông
Bất giác nhìn ra cửa.

2016
(*) chữ nghiêng: các tác phẩm và thơ của Nhà thơ Trinh Đường.

ĐI GIỮA ĐƯỜNG THƠM BỖNG NGẬM NGÙI
Nhớ Nhà thơ Huy Cận

1.
Giữa lòng Hà Nội 24 Cột Cờ
Bao nhiêu năm Ông ngồi trong ngôi nhà giữa nắng
Viết tiếp bài thơ cuộc đời
Mơ trời mỗi ngày lại sáng và đất nở hoa
Mặc cho ngọn lửa thiêng dần tắt

2.
Trong dư âm mơ hồ kinh cầu tự
Ông – hiện thân một thời đại thi ca
Rực rỡ chói sáng
Dẫu nắng xuống, trời lên sâu chót vót
Thơ lạc mấy dòng

3.
Chúng tôi gặp Ông buổi hai thế hệ tao phùng
Ông bắt chặt tay, nói cười vang tiếng
Chúng tôi đưa Ông đi thăm đường thơm phố biển
Ông bước ung dung
Bữa cơm Ông ngồi ăn ngon lành đến miếng cuối cùng

4.
Đâu bóng hình người thi sĩ mơ màng
Đâu lúc Ông nghĩ thoáng, buồn nhiều
Đâu phút giây ngậm ngùi lời ru
Ngủ đi em, mộng bình thường

5.
Ngày sắp hêt, chiều đang gắt nắng
Chỉ khoảnh khắc trầm ngâm lúc Ông ngồi chép tặng tôi bản Ngậm ngùi

2016
_____________
(*) chữ nghiêng: các tác phẩm và thơ của Nhà thơ Huy Cận.

RIÊNG EM CHỈ MỘT YÊU THƯƠNG MỘT ĐỜI

Đường đời bao nẻo lắt lay
Riêng em vẫn một vòng tay thắm đằm
Nợ duyên theo với tháng năm
Hai con như ánh trăng rằm soi chung
Buồn vui sướng khổ đã cùng
Từ quê đến phố đã chung con đường
Mặc ai thêm sắc trời vương
Riêng em chỉ một yêu thương một đời
Mẹ già ngả bóng chín mươi
Thương em hơn chín hơn mười con trai
Anh tìm ngấn nắng ban mai
Em nhen bếp lửa đêm ngày chắt chiu
Anh say ngôn ngữ mỹ miều
Em đăm chiêu bát cơm nhiều cơm lưng
Đã đành mặn muối cay gừng
Đã đành yêu, đã đành từng ngày yêu
Lỡ ra một bước chân liều
(Biết đâu lặng gió cũng nhiều quắt quay)
Thì em vẫn một vòng tay
Thì em vẫn một đắm say một đời
Rối lòng vẫn gọi “Chồng ơi”
Giận chồng vẫn nói những lời thủy chung
Phần tư thế kỷ đi cùng
Vẫn thơm một đóa hoa hồng mùa thu!

2016

NGÕ CŨ VƯỜN CŨ NGÔI NHÀ CŨ ĐÔNG AN…
cho hai con Hoàng Như – Huy Văn

Một ngày thong dong một ngày quên phố
Ba dắt con về thăm khu vườn cũ
Thăm con đường quê nồng mùi trâu bò
Thăm ngõ nhỏ xưa có hàng chè tàu
Thăm ngôi nhà xưa có giàn trầu leo
Thăm sân nhà xưa có hàng gạch cổ
Đỏ quạch bên rìa một lớp rêu phong

Sân cũ nội ngồi vót tre đan nong
(Điếu thuốc sâu kèn khói lên mù mịt)
Vườn cũ bà ra vun khoai dưới nắng
(Luống khoai xen cải xanh um mượt mà)
Ông cố cặm cụi đẽo cày đẽo bừa
(Cày bừa tí hon đồ chơi cho cháu)
Cụ kỵ ăn trầu thơm lừng mái tranh
(Bóng cụ giường tre còn in sừng sững!)
Thằng cháu lon ton chạy quanh ngóng chuyện
Nuôi chí sau này trở thành… nhà văn!
(Các câu chuyện cổ cố thường vẫn kể
Những đêm tiếng súng Cà Đó tạm im)

Nhà cũ bây giờ lạnh vắng im lìm
Ngày xưa nắng lên ngập tràn niềm vui
Những đêm trăng sáng lũ trẻ đuổi nhau
Rồng rắn đứt hơi thì chơi u mọi
Ban ngày đánh đáo đánh khăng đánh nhau
(Bao phen ba từng sứt đầu u trán
Vết sẹo còn chìm dưới tóc đến giờ…)

Vườn cũ tưng bừng ngày lụt đầu mùa
Con diếc con rô trườn lên gốc chuối
Sân cũ nồng nàn mùi rơm rạ mới
Gánh lúa tối về trâu bò đạp quanh
Nhà cũ rộn ràng những ngày giỗ Tết
Bà con xúm xít, bàn thờ ngút hương
(Chuyện nồi cơm mới ba từng đã kể
Một thời đói nghèo quê cũ buồn thiu)

Một ngày quên phố một ngày thong dong
Ba dắt con về thăm nơi quê cũ
Ba dắt con về thăm nơi vườn cũ
Ba dắt con về thăm ngôi nhà cũ
Ba dắt con về…

2016

TỪ NHỮNG VẦN THƠ

Yêu nhau từ những vần thơ
Cõi đời nông nổi nên mờ mịt nhau
Môi hôn đã gắn nụ đầu
Là trao nhau trọn nỗi đau một đời
Hôm qua ai rạng nụ cười
Hôm nay ai nước mắt rơi nhạt nhòa
Trong muôn ngăn cách mù xa
Ngước trông màu nắng cũng là có nhau
Em về giữ lấy mai sau
Những vần thơ đã nát nhàu biệt ly
Một lần em khép bờ mi
Thì như đêm ấy lạc vì sao rơi
Dẫu đi về phía mặt trời
Vẫn nghe gió lạnh buốt người căm căm
Trong bao thương nhớ âm thầm
Câu thơ ghi nặng ngàn năm nỗi niềm
Khối tình như đá lặng im
Rong rêu còn mãi đi tìm nguồn cơn…

2017

NĂM THÁNG ẢO HUYỀN

Tháng năm tháng có tròn năm tháng
Hoa hồng trao nhau rất vội
Màu lên chưa kịp tàn phai

Tháng năm nồng nàn năm tháng
Cơn mưa nhỏ rớt mỗi ngày
Ngờ đâu lòng tràn thác đổ

Tháng năm năm tháng ảo huyền
Lá rơi chưa chạm bờ vai
Từ biệt bàn tay còn ấm
Đã đành hóa đá với ngày!

Nước mắt hai hàng thẳng đứng
Lòng thơ gió thổi bay ngang
Này đây bài thơ dang dở
Nói sao cho hết nỗi niềm?

2017

CƠN KHÁT TÌNH YÊU UỐNG CẠN MẶT TRỜI
(Đọc thơ tình Thu Bồn)

Tráng sĩ hề, dâu bể
Trong cơn khát tình yêu
Muốn uống cạn mặt trời
Thì sá chi
Một trăm năm, một ngàn đời
Hai câu tuyệt vọng tuyệt vời bên nhau*

Trái tim yêu với nỗi đau
Mê si cuồng nhiệt nát nhàu cỏ cây
Em về lấy tóc chẻ mây*
Để anh hóa đá thân này, phía kia
Anh vung lưỡi kiếm tình yêu
Chém vào nỗi nhớ sóng triều minh mông
Em về lòng nhẹ như không
Tay cầm chìa khác nối vòng mộng mơ
Khăn đâu mà gói bơ vơ
Anh làm ngọn gió trăm bờ xa xăm*

Một ngàn đời, một trăm năm
Mình anh đứng lại, tay cầm trái tim
Một đời anh đã đi tìm
Giờ nghe hư ảo lặng im gọi mình!

2017
*Thơ và ý thơ Thu Bồn.

NHỮNG DÒNG SÔNG VÀ VỊ MẶN CỦA BIỂN

Những lỗi lầm vụng dại của anh cũng giống như dòng sông
Lòng em là biển cả
Những dòng sông có ô nhiễm đục ngầu đến đâu
Đổ về biển
Cũng chỉ còn lại vị mặn tình yêu
Nếu yêu thương là muối của biển.

Những đắm say ngọt ngào của anh cũng giống như dòng sông
Lòng em là biển cả
Những dòng sông có ngọt ngào say đắm đến đâu
Đổ về biển
Cũng chỉ còn lại vị mặn nước mắt
Khi hận thù là muối của biển.

Nhưng những dòng sông còn biết chảy về đâu
Nếu không về với biển
Yêu thương hay hận thù một đời dòng sông cũng đành câm lặng
Biển kiêu hãnh một đời vỗ sóng
Có biết được rằng nước cho đại dương mênh mang là từ những con sông?

2017

GIỮ MÃI NGHE CON, ĐÔI MẮT TRÒN XOE
Cho tuổi 18 của con trai Nguyễn Kim Huy Văn

Con sinh ra, đôi mắt tròn xoe
Theo ngày tháng lớn lên con vẫn giữ nguyên đôi mắt ấy
Đôi mắt yêu cuộc đời biết mấy
Đôi mắt nhìn vào đâu cũng thấy niềm vui
Đôi mắt biết tin con người
Không một chút băn khoăn nghi ngờ giận hờn oán trách
Vô tư trước cả những tủi buồn
Nói và nghĩ điều gì cũng hồn nhiên trong sáng
Đôi mắt từ bé thơ đã phần nào lãng đãng
Khi mới lên năm con rủ ba lên núi ngắm mây ngàn
Lúc bình minh chưa hé rạng, miền biên giới Lào đất còn mê ngủ…
Dõi theo con ngày mỗi lớn khôn
Ba thương biết chừng nào khi vui mừng tự nhủ
Con trai ba có lòng nhân hậu có trái tim biết yêu con người
Ba còn nhớ năm lên mười
Con viết bài tập làm văn
“Em hãy nói lên điều em mơ ước nhất”!
Con đã ước bác Dũng ba chị Dung gần nhà mình đừng mất
Để chị Dung vẫn còn nhỏ lắm có ba!
Nên con lớn lên, ba không kỳ vọng cao xa
Chỉ cầu mong trong con bao giờ cũng sáng lên trái tim nhân ái ấy!
Này đây con trai
Tóc con đang xanh tóc ba giờ mỗi ngày mỗi bạc
Con mười tám tuổi
Ba qua quá nửa đời người
Một nửa đắng cay ba từng nếm trải
Một nửa ngọt bùi ba từng đã hái
Giờ tuổi trên năm mươi ba gởi con điều ba mong đợi
Mong đôi mắt con trai ba mãi mãi tròn xoe
Mong con trai ba biết cứng cỏi bước vào đời
Biết vững lòng tin rằng mình sẽ thành công
Nhưng có lúc nào lỡ vấp ngã, chông chênh
Thì con hãy mạnh mẽ đứng lên
Với nụ cười tin yêu vẫn tròn hy vọng
Với đôi mắt tròn xoe
Ngời sáng!

2017

MẸ NGỒI NHAI TRẦU MÓM MÉM ĐỌC THƠ CON

Khi con viết “Lâu lắm rồi mới thăm đồng cùng mẹ”
Mẹ cười dẫn con đi dưới một cánh vàng thơm
Hoa dủ dẻ vẫn đưa hương ngan ngát ngợp hồn
Cỏ non vẫn ngậm sương đêm phập phồng hơi thở
Bờ ruộng nồng mùi miếng bã trầu ăn dở
Trên khúc quanh co đời mẹ tảo tần
Bùn đất mịn êm níu bước con tần ngần
Kỷ niệm đồng xanh ùa về cháy đỏ

Khi con viết “Phía nào cũng gió”
Mẹ nhỏ nhẹ nhắc con, nào đến nỗi vậy đâu
Nói buồn quá nhiều khi người ta hiểu
Chẳng hóa ra đời mẹ chỉ tủi sầu?
Nhưng mẹ ơi, con biết niềm vui của mẹ suốt cuộc đời mưa nắng dãi dầu
Chỉ như những hạt cơm từ gạo đầu mùa hiếm hoi chín dẻo
Trên ngọn nồi vun đầy khoai sắn mốc meo những năm tháng quắt quay
Bảy đứa con theo nhau lớn lên trên lưng mẹ guộc gầy
Một mình mẹ lo ăn lo học
Đất nước một thời đói nghèo khổ nhọc
Nhà mình mẹ góa con côi
Làm sao con có thể dửng dưng quên khuôn mặt mẹ
Khi cha qua đời mẹ qua thời xuân trẻ
Quay mặt về phía nào cũng gió
Ngước mặt về phía nào cũng nắng dội mưa sa vất vả héo sầu
Niềm vui đời mẹ hiếm hoi như một ngọn đèn dầu
Những đêm tối trời quê mình mịt mù tắt lửa!

Thơ con viết, cứ mong chờ hạnh phúc tình yêu gõ cửa
Thơ con viết, mọi nỗi niềm ngọt ngào cay đắng đâu đâu
Những mộng mơ với hy vọng nát nhàu
Những trời xanh với bờ mi tím ướt
Những hoa hồng với chân trời quay ngược
Mà một câu cho mẹ đến bây giờ vẫn chưa thể nào thấu được
Mẹ đọc thơ con móm mém cũng đành…

Con trồng cho mẹ một giàn trầu xanh
Mà những lá ngon lại cao vượt cánh tay già
Con muốn dâng thơ cho mẹ như một bó hoa
Mà gió nội hương đồng đất quê sao xa ngái!

Con vẫn ước một ngày mẹ con mình trở lại
Nơi hàng cau trước ngõ mùa trái ngon con trèo con hái
Nơi vườn nhà mình giàn trầu xanh phủ kín bờ rào đầy hoa dại
Và bên hiên nhà mỗi nắng sớm mai lên
Mẹ ngồi nhai trầu móm mém đọc thơ con…

2017

VỀ THƠ NGUYỄN KIM HUY

TỪ TRONG TRANG SÁCH
VÀ TRÊN CÁC BÁO…

Có nhiều con đường để đến với thơ. Tôi quý trọng con đường khởi từ tình yêu. Tôi muốn nói rõ thêm, tình yêu ở đây được quan niệm trong nghĩa rộng nhất của nó. Yêu tất cả những gì hợp nên cái thế giới vừa giản dị vừa lạ lùng quanh ta. Yêu cả những nỗi khó khăn, những niềm cay đắng. Yêu mà không đòi hỏi một sự trả lại, đền bù. Như một nhân vật của L.Tônxtôi: Tất cả tồn tại bởi vì tôi yêu…

Thơ của Nguyễn Kim Huy thấm đượm một nỗi buồn vô tư, trong trẻo… Anh viết điều anh nghĩ, anh cảm. Anh tránh được những gì quá cầu kỳ, những làm dáng mà một người viết trẻ thường mắc.

…Thơ là số phận. Điều này ta thường được nghe nhắc đến, song không phải lúc nào ta cũng dễ dàng hiểu hết… Nhưng có lẽ bao giờ ta cũng nên cám ơn số phận. Vì chủ yếu chỉ số phận tạo nên sức nặng cho những dòng thơ anh viết. Chỉ tâm hồn anh, với những gì đã trải, với những gì trong sáng cũng như những nỗi dày vò, với vẻ đẹp phức tạp và bí ẩn của nó là được người đọc tiếp nhận và chờ đợi. Khi mang được sức nặng của số phận anh, anh sẽ ở lại với người đời.

… Trong bi kịch dường như bao giờ cũng ẩn chứa hạnh phúc. Đó là số phận của thơ. Số phận nhà thơ.

NGÔ THẾ OANH (Lời giới thiệu Thơ từ yên lặng
NXB Đà Nẵng, 1995)

“Từ vài năm nay, khi thơ Nguyễn Kim Huy xuất hiện trên các báo, tạp chí văn nghệ, đã gây được sự chú ý và yêu thích ở những người yêu thơ bằng cái nhìn trầm lắng, ngôn ngữ bình dị mà rất riêng của mình. Điều đó có lẽ cũng biểu hiện đúng con người của Nguyễn Kim Huy, vốn là một cán bộ giảng dạy ngôn ngữ học tại Trường ĐHSP Quy Nhơn – nhỏ nhẹ, chừng mực nhưng sâu sắc”.

TẦN HOÀI DẠ VŨ

(Tuần báo Thanh Niên số 59. 1991)

Nguyễn Kim Huy viết những bài thơ đầu tay trong một hoàn cảnh thơ ca đang có những chuyển động mạnh mẽ. Từ những bài thơ nói về mối tình đầu đến những bài thơ gợi nhớ quê hương, thơ Nguyễn Kim Huy như đang tìm tòi một cách nói riêng cho mình:

Đêm qua bầu trời có khóc không
Mà sáng dậy nước mắt ướt đẫm ngọn cỏ
Và ban mai ơi, có điều gì muốn nói
Mà lặng lẽ lau những giọt nước mắt đêm?

(Điều gì muốn nói)

Đọc thơ Nguyễn Kim Huy, tôi nghĩ đến quê hương Núi Thành của Huy, nơi tôi quen biết từ trước – một vùng quê nghèo khổ đầy sỏi đá nhưng trong chiến tranh đã có một thành tích vang dội với trận đầu diệt Mỹ…

TẾ HANH

(Lời giới thiệu Thơ từ yên lặng)

… Trong khi một số nhà thơ khác “chơi” đồng quê như một của lạ, một món đặc sản, thì Nguyễn Kim Huy lặng lẽ đau với đồng quê, dẫu biết mình từ lâu đã ra thành phố, đã khó còn dịp về sống tại quê nhà. Mỗi người đều có một quê hương, còn quê hương của thơ ở đâu? Hình như, nó ở ngay trong cõi nhớ quên, cõi u mờ khuất nẻo của mỗi nhà thơ. “Mùi đồng nội bay vào theo lớp học”, cái mùi ấy có thể là “Mùi phân chuồng tỏa ngát không gian” trong thơ Pasternak, nó đâu có thơm, trái lại là khác, nhưng nó ám ảnh. Mà thơ thì chỉ sống với những gì ám ảnh… Biết thông cảm, nghĩa đã là tự biết mình. Con đường của người làm thơ, bắt đầu bằng sự tự tin, và cuối cùng bằng sự thông cảm. Dẫu cuối cùng cũng chỉ là “lặng lẽ, hoang tàn, u tịch” như trong một bài thơ, Nguyễn Kim Huy viết về Boris Pasternak, một bài thơ hay.

THANH THẢO
( MỘT SẮC VÀNG ĐỒNG NỘI –
Báo Lao Động, số 131/95 (4229), ngày 31.10.1995.)

… Nguyễn Kim Huy trưởng thành từ quê hương Tam Mỹ, như bạn bè cùng thế hệ, phải bươn chải, phấn đấu qua bao khó khăn, nhọc nhằn được học hành nhờ người mẹ một nắng hai sương. Nguyễn Kim Huy thấm thía cái lao khổ của quê hương, sự tảo tần của mẹ:

Lâu lắm rồi mới thăm đồng cùng mẹ
Nghe bao mùa mưa nắng trở về đây
Nghe tuổi thơ thức dậy những đường cày
Những nhát cuốc xới lên điều trăn trở
(Ngọn gió đồng quê)

Dẫu phần lớn bài thơ trong tập viết về tình yêu, nhiều bài được đón nhận nồng nhiệt, nhưng theo tôi, những bài viết về quê hương, gia đình dù còn thưa nhưng lại đầy sức nặng.

ĐÀ LINH
(LẤP LÁNH TỪ LÀNG QUÊ QUẢNG NAM –
Báo Quảng Nam – Đà Nẵng Cuối tuần số 2877 – 10.9.1995;
LẤP LÁNH ĐẤT QUẢNG – ĐÀ LINH – Tiểu luận – tản văn, NXB Đà Nẵng, 2003)

Thơ Nguyễn Kim Huy xâm chiếm người đọc không phải bằng những kỹ thuật tân kỳ của cú pháp hay bằng cách “vắt dòng” gây ấn tượng, cũng không bằng những vấn đề to tát, triết lý cao siêu gì.

Thơ ấy xâm chiếm ta bằng một khoảnh khắc bất chợt cơn gió đồng, cái mùi hương ngòn ngọt mơ hồ của hoa dủ dẻ hay màu tím không phai không lẫn được của hoa mua.

… Dõi theo thơ Nguyễn Kim Huy từ nhiều năm nay, thấy thơ anh ngày một đằm hơn, kiệm lời hơn, nhưng vẫn là một giọng thơ mộc mạc, biết mình muốn gì và cũng biết cái gì là hợp với tạng mình…

Nếu có lúc nào Nguyễn Kim Huy thèm những “cuộc đuổi bắt kiếm tìm“, thì thực ra, anh lại tìm được những điều mà mình đã có, những giọng nói mà mình đã quen, một lối đi mà mình không xa lạ. Anh không hề muốn tự lặp lại mình. Anh đã chọn cách làm mới cho thơ mình bằng những khoảng lặng, bằng cách học để nén lại.

Không phải lúc nào anh cũng làm được điều đó, nhưng mỗi khi anh làm được, thơ anh lại thuyết phục tôi. Anh như muốn thơ mình “lan tỏa” bằng chính sự im lặng, sự im lặng từng giúp bao nhà thơ thoát hiểm, sau những vòng nguyệt quế và những lời ngợi ca ồn ào.

THANH THẢO
(NGUYỄN KIM HUY VỚI “NỖI LAN TỎA CỦA NGÀY” –
Báo Thanh Niên ngày 30.11.2004)

…Thơ Nguyễn Kim Huy là sự vươn tới cái đẹp. Cái khát khao thầm lặng của anh là sự yên tĩnh của tâm hồn. Đấy cũng là lý tưởng về hạnh phúc của anh. (…) Chủ thể và khách thể sáng tạo trong thơ Nguyễn Kim Huy đều khao khát vươn đến cái đẹp của tâm hồn, biết nuôi dưỡng niềm hy vọng …

BÙI XUÂN
(NGUYỄN KIM HUY VÀ NỖI LAN TOẢ CỦA NGÀY –
Đặc san văn nghệ Áo trắng, NXB Trẻ số 87 – 16.9.2004)

… Nguyễn Kim Huy biết tích góp độ nén của cảm xúc để bung ra phía ngoài lời làm xốn xang người đọc không ít. Anh không đẽo gọt nhưng ý thức cách tân làm mới câu chữ đã đươc anh chú trọng một cách cẩn trọng, dò tìm. Không thấy bóng dáng của sự làm dáng, sự cố tình làm đau trong thơ anh. Sự dồn nén năng lượng của Nguyễn Kim Huy đã hóa thành làn hương còn lại trong suốt cuộc hành trình lan tỏa của “con tu hú kêu bâng quơ” còn lan tỏa đến đâu, thấm vào đối tượng nào còn chờ vào cuộc thấm thấu của hình tượng tâm tư trong thơ tác giả qua cuộc sàng lọc nghiệt ngã của thời gian.

NGUYỄN HÀN CHUNG
(LÀN HƯƠNG CÒN Ở LẠI –
Báo Đà Nẵng Cuối tuần, số 2301, ngày 23.01.2005)

Nguyễn Kim Huy quan niệm thơ không phải là một thứ gì đó cao siêu, mà rất đỗi bình thường. Anh cho thơ mình là “chùm hoa phượng nở muộn màng trong sắc trời thu”; cũng không nhận mình là chim họa mi, mà là “con tu hú” “kêu bâng quơ làm em thốt giật mình”. Thơ Nguyễn Kim Huy bình dị như hoa dẻ hoa mua, nhưng “hoa dủ dẻ vẫn hương quyến rũ” làm xúc động lòng người…

NGUYỄN TAM MỸ
(NHÀ THƠ CỦA HOA DẺ HOA MUA –
Báo Quảng Nam Cuối tuần – Số 1666 (4888), ngày 20. 8 .2005)

Thơ, với Nguyễn Kim Huy là tình yêu, là thi nghiệp ở đời để vui buồn ơn nghĩa, để làm “phép luyện tâm hồn” được luôn trong sáng, tin yêu và hi vọng…

Ở Nguyễn Kim Huy, thơ là hiển minh của tâm trạng và cảm xúc được chắt lọc, kết tinh thành thế giới hình tượng điển hình, bật lên thành tiếng ca, tiếng nhạc lòng thổn thức, âm vang…

HỒ THẾ HÀ
(THẾ GIỚI HOÀI NIỆM TRONG “MẮT PHỐ”
CỦA NGUYỄN KIM HUY –
NHỮNG KHOẢNG KHẮC ĐỒNG HIỆN –
HỒ THẾ HÀ – NXB Văn học, 2005)

Trong bài Một vài ý nghĩ về thơ, người nghệ sĩ đa tài Văn Cao viết: “Cuộc đời và nghệ thuật của nhà thơ phải là dòng sông lớn càng trôi càng thay đổi, càng trôi càng mở rộng. Mỗi chữ, mỗi câu, mỗi bài thơ mở ra cái quãng ngược, quãng xuôi, những cái không nói tới mà người đọc càng tìm càng thấy mãi…”. Tôi nghĩ, dòng sông nghệ thuật của Nguyễn Kim Huy cũng đang trôi, đang thay đổi và mở ra trước mắt ta những quãng ngược, quãng xuôi cõi người.

NGUYỄN MẬU HÙNG KIỆT
(MỘT KHOẢNG TRONG XANH, MỘT MIỀN SUY TƯỞNG – Báo Quảng Nam Chủ nhật số 1514 (4136) ngày 28.11.2004;
KHOẢNG LẶNG – NGUYỄN MẬU HÙNG KIỆT – Thơ chọn & Lời bình, NXB Đà Nẵng, 2006)

Nguyễn Kim Huy là một thứ ráng chiều: Em lơ lửng tựa ráng chiều/ Ẩn trong sắc đỏ vẫn nhiều bão giông… Mà ráng chiều ấy không phải lúc nào cũng có, không phải ngày nào cũng bảng lảng. Có đó rồi mất đó, là thiên tải không du du… Trong thơ, cái mơ hồ hư ảnh nhiều khi lại chính là chỗ tựa nương cho những giá trị vĩnh hằng. Những bài thơ, câu thơ như vậy chỉ có thể đếm được trên đầu ngón tay…

Có phải em đi về phía nắng
Tìm ngọn đồi hoang trồng lên vạt cỏ tranh?
(Mái rạ mục nát ẩm ướt)

Tôi cứ mong Nguyễn Kim Huy sẽ là người đi về phía nắng trong hành trình sáng tạo thơ vốn không ai đặt ra mục đích trước bao giờ…

NGUYỄN MINH HÙNG
(ĐI TÌM MỘT NGUYỄN KIM HUY TRONG NỖI LAN TỎA CỦA NGÀY –
Báo Đà Nẵng Cuối tuần số 2200 – 26.9.2004;
VĂN CHƯƠNG CẢM NHẬN TỪ NGÔI THỨ TƯ SỐ ÍT – NGUYỄN MINH HÙNG – NXB Văn nghệ, 2007

Thơ Nguyễn Kim Huy hồn nhiên và đằm thắm về cảm xúc, bình dị và trong sáng về câu chữ, dẫn dắt tứ thơ theo mạch cảm xúc một cách kiệm lời. Anh không chạy theo những xu thế thời thượng (hiện đại, hậu hiện đại) thường thấy của người làm thơ trẻ, với những cách tân về thi pháp, những phát hiện tân kỳ về tâm trạng, sự cao siêu về câu chữ, sự phô bày bản thể một cách trần trụi… Anh nhất quán với sự hồn nhiên, đằm thắm của riêng anh, với cái nhìn thực tại hết sức gần gũi, thân quen, nhưng đầy tính phát hiện…

Với Nguyễn Kim Huy, tôi nghĩ, với những gì anh có được, anh không chỉ dừng lại ở mức Tâm hồn anh hoa dẻ hoa mua, mà có thể nói anh còn có nhiều hơn thế, như Nguyễn Duy đã từng khẳng định Tâm hồn anh là một khối vàng ròng, là tâm hồn của một thi nhân. Lần đầu đọc thơ Huy, tôi đồng cảm với thế giới tâm hồn của anh là vì vậy.

PHẠM PHÚ PHONG

(TÂM HỒN ANH HOA DẺ HOA MUA –
Báo Đà Nẵng Cuối tuần 2010;
Tuần báo Văn nghệ Số 39 – 25.9.2010)

Dù viết về đề tài nào, thơ Nguyễn Kim Huy cũng hiện lên nỗi buồn trong trẻo – “Nỗi buồn tinh khiết, nỗi buồn dịu êm” như trong một bài thơ anh đã viết. Nỗi buồn là một chủ đề mà các nhà thơ hay viết xưa nay. Có thi sĩ với nỗi buồn tan nát, có thi sĩ với nỗi buồn hiu hắt. Còn nỗi buồn trong trẻo của Huy, đọc kỹ lại thấy có gì đó sâu lắng, khắc khoải như nỗi mong chờ, như ước vọng khôn khuây…

… Điều đó tạo cho thơ Nguyễn Kim Huy có nét cảm riêng, một giọng riêng. Bên cạnh đó, Nguyễn Kim Huy còn rất chú ý đến việc cấu tứ thơ để nâng cao chủ đề bài thơ. Thơ anh tinh tế, chắt lọc, có chiều sâu chứ không kể lể dài dòng. Nhìn thơ anh có vẻ “Tây” nhưng lại không viết như thơ dịch ở một số người. Thơ anh vẫn giữ phong vị phương Đông với đôi nét chấm phá, gợi mở chứ không triết lý suông dù anh đọc thơ phương Tây rất nhiều. Anh viết những điều anh cảm nghĩ một cách chân thành và người đọc tin anh, cảm thông với anh chính là nhờ sự chân thành ấy.

THANH QUẾ
(NGUYỄN KIM HUY VÀ NHỮNG NỖI BUỒN TINH KHIẾT –
Báo Đà Nẵng Cuối tuần – 2011;
Tuần báo Văn nghệ số 46 (2700)- 12.11.2011;
NHỮNG GƯƠNG MẶT NHỮNG CẢM NHẬN – Chân dung và phê bình văn học, THANH QUẾ – NXB Đà Nẵng, 2011)

Từng đã nhận chân giá trị của tác phẩm Nguyễn Kim Huy – nhà thơ, nay lại đọc Nguyễn Kim Huy, tôi vẫn thấy một Nguyễn Kim Huy thông minh và lấp lánh sáng qua từng trang viết.

Là một người anh đồng hương Tam Mỹ, đồng môn từ thời phổ thông đến cả giảng đường đại học; cái ân tình, sâu lắng trong đời và thơ Nguyễn Kim Huy, tôi may mắn đã cảm nhận được từ lâu…

MAI BÁ ẤN
(TÁI HIỆN NHƯ MỘT ĐỒNG SÁNG TẠO – VĂN HÓA, NGÔN NGỮ VÀ
VĂN HỌC – MAI BÁ ẤN – NXB Văn học, 2013)

Dường như khó có thể phủ nhận là tác giả chuyên luận Thu Bồn – nhà thơ trữ tình đất Quảng Nguyễn Kim Huy viết về thơ tình Thu Bồn bằng cả bản năng trực cảm và tư duy chiêm nghiệm của một nhà thơ đã từng có nhiều bài thơ tình hay. Tiếng nói tri âm đã mang sức sống và sự tỏa lan cảm xúc đến cho phần viết về thơ trữ tình Thu Bồn, tạo nên một điểm nhấn nóng bỏng trên một diện vững vàng của tập chuyên luận…

CHẾ DIỄM TRÂM
(SỰ ĐỒNG ĐIỆU TÂM HỒN CỦA HAI NHÀ THƠ TÌNH ĐẤT QUẢNG – NHỮNG Ô CỬA NHÌN RA VƯỜN VĂN – CHẾ DIỄM TRÂM – NXB HỘI NHÀ VĂN, 2017)

NHƯ NGƯỜI TÌNH MÙA XUÂN ĐANG THỦ THỈ TRÒ CHUYỆN, TÂM TÌNH…

NGUYỄN ĐỨC ĐỘ

… Hình như thầy vẫn còn duyên nợ đôi chút với thơ, với xuân. Mới năm ngoái đây thôi, thầy đọc một loạt thơ Xuân, nhưng chỉ tâm đắc một bài “CÓ THỂ MÙA XUÂN” – tác giả Nguyễn Kim Huy. Thầy chép ngay trên tờ lịch với lời chú vội vàng: có một ý nhỏ, làm bài thơ lớn! Để sẵn như vậy thỉnh thoảng khi mô ghiền thì lấy xuống, đọc khẽ một đoạn, đi lui đi tới, rồi ung dung tự cười một mình! Thầy trò mình cùng đọc lại đoạn thơ

Mùa xuân lại nồng nàn xuất hiện
Không băn khoăn e ngại chẳng dỗi hờn
Vòm lá nõn lung linh trong mắt biếc
Trong tiếng cười thánh thót thủy tinh.

Em đã dựng mùa Xuân như một nhân vật có thật, với 4 cặp từ: mắt biếc – nồng nàn – tiếng cười – dỗi hờn, làm người đọc hình dung như một người tình mùa Xuân đang thủ thỉ trò chuyện tâm tình… Vào thơ như vậy, quá mới lạ, cuốn hút người đọc từ phút đầu tiên, vượt qua lối mòn khuôn sáo “xuân xuân ơi, xuân đã đến rồi”, “Em ơi, mùa xuân đến rồi đó”…

…Không hiểu tại sao, khi đọc bài thơ của em, thầy lại liên tưởng đến bản nhạc “Mùa xuân đầu tiên” của Văn Cao: “Rồi dặt dìu, mùa xuân nay đã về, mùa bình thường, mùa xuân nay đã về...”. Lời nhạc bình dị chan hòa, gửi gắm chút nỗi niềm đau đáu ký ức, với ước mơ – cũng bình thường thôi: “Từ đây người biết thương người, từ đây người biết yêu người!”. Năm trước đây, đọc được bài thơ của em… Huy ơi, em biết không? Đôi khi chỉ cần một ý nhỏ, hướng đến sự yêu thương, chạm gần đến sự thánh thiện, sự vị tha… sẽ nâng tầm một bài thơ, đánh thức cảm quan mới của người đọc, để rồi khi mùa xuân tưng bừng rực rỡ của trời đất đi qua, bài thơ sẽ ở lại! Điều đó em đã làm được, với chút tình của tâm, chút khéo của nghệ thuật!

… Thầy không phê cũng không bình thơ em, chỉ nói lại cảm xúc của mình khi đọc. Nhưng em biết không? Cái nguyên tắc “phóng chiêu” là có thật, nó chẳng qua là sự tương tác giữa một tác phẩm và người đọc; tùy theo hoàn cảnh, tâm trạng, quan điểm… để từ đó, người đọc có cảm nhận riêng của mình.

Hãy tha thứ nếu mùa xuân có lỗi
Nắng tỏa ra trong muôn nỗi ngập ngừng
Trong im lặng giữa một ngàn ý tưởng
Có một niềm thương nhớ bỗng rưng rưng…

Rưng rưng là khi lệ đã hoen mi, nhưng vẫn nín lại, không khóc! Có một chút gì đó nghẹn lại, vì chưa nói hết, chưa kịp giãi bày. Và có cả một chút cam chịu đang thành hình, một chút tâm thành đang ẩn náu, chỉ hai chút đó thôi, làm cho bài thơ có ba chút thiện cảm với người đọc!

Huế – mồng 5, mồng 6 Tết Bính Thân 2016
Thầy Nguyễn Đức Độ (NHŨNG BỨC THƯ TÂM SỰ CỦA MỘT NGƯỜI THẦY VỚI HỌC TRÒ CŨ – 40 NĂM THPT NÚI THÀNH – NXB Đà Nẵng, 2016)

CO KÉO VỚI MÙA XUÂN CO KÉO VỚI THỜI GIAN

NGUYỄN ĐÔNG NHẬT

Ai kéo? Kéo với ai? Và kéo cái gì?

Thử lẩn thẩn mà hỏi như thế, và “tự” tìm lời đáp. Nếu may mắn tìm thấy chìa khóa vừa vặn với ổ khóa, thì có thể mở ra một cánh cửa, để rồi lại tiếp tục đứng trước những cánh cửa khác.

Đọc một nhà thơ, dường như đứng trước một ngôi nhà có nhiều cánh cửa. Và có thể tìm cách bước vào bằng các lối khác nhau. Đọc thơ, cũng là đi theo những câu hỏi, để tìm câu trả lời.

Đi theo Kéo co với mùa xuân, hẳn nhiên sẽ hiện ra nhiều câu hỏi – lời đáp. Nhưng ở đây, chỉ dừng lại cùng dăm ba cơn mộng, trong hành trình không tận với liên tiếp những giấc mơ:

Khi ngủ anh thường nắm chặt một bàn tay trên gối
Khi làm việc anh thường nắm chặt một bàn tay trên trang sách
Như giữ chặt niềm tin yêu
(Bàn tay anh nắm chặt, bàn tay anh rộng mở)

Có thể nào nói lời từ biệt với cơn mơ?
Nghĩa là từ biệt những nỗi niềm, những băn khoăn trăn trở
Và từ biệt luôn bao nhiêu nỗi nhớ
Lôi hồn vào mộng mị cồn cào
Giữa giấc ngủ cứ tưởng mình đang thức
Thức dậy rồi tưởng vẫn chiêm bao!
(Có thể nào nói lời từ biệt cơn mơ?)

Thế đấy, sống là đi trên con đường tâm thức dằng dặc: sống chính là đang ngủ, chẳng phải sao?

Nhớ lại “ Thơ từ yên lặng” (NXB Đà Nẵng 1995) và “Nỗi lan tỏa của ngày” (NXB Văn học. 2004) hơn hai mươ và mười năm trước với những câu hỏi đặt ra ở độ tuổi nhi bất hoặc, thì có thể thấy rằng từ cái mốc đó đến nay, Nguyễn Kim Huy đã đi thêm một chặng dài, với thơ. Và giờ đây, khi những suy niệm siêu hình tạm lui bước thì anh lại đứng trước niềm xao xuyến khác. Biểu tượng mùa xuân, trong khi đang kéo co, là một cách nói thơ. Thực ra, đó chính là sự va đập của thời gian, khi mà thời gian là những ngày đi qua thẳng băng ngày không có nắng.

Buồn quá: vì sao mùa xuân mà lại không có nắng? Bởi vì trong hé nụ mùa xuân, vẫn đọng lại hơi giá buốt của đông tàn. Nhìn nhận được như thế, là sự trung thực: thái độ đạo đức cần thiết của người. Như trong lời đầu của tập thơ, tác giả đã chân thành tự qui:

Trong im lặng có lời tự dối
Rằng mùa xuân gió bấc không còn!
(Mùa xuân)

Đó là sự thật của vạn hữu: trong âm có dương, giữa sinh là diệt. Và, trong thế giới trùng trùng muôn lớp sóng ấy, hiện ra:

Trong im lặng giữa một ngàn ý tưởng
Có một niềm thương nhớ bỗng rưng rưng…
(Có thể, mùa xuân)

Lưu ý: có và có thể. Ở đây, có là cảm thức của nhà thơ; và có thể, là mơ ước, là sự không dám chắc, là nỗi nghi ngại trước thời gian. Cũng là nỗi khát khao vươn đến cái không cùng, để rồi chỉ chạm đến những “bất khả”:

khuất sau những bông hoa là gương mặt em
khuất sau gương mặt em một khoảng trời rạn vỡ
sau khoảng trời rạn vỡ một mạch ngầm thương nhớ
xuyên suốt trong lòng những ngọn núi thời gian!
(Thời gian và những bông hoa…)

Chẳng phải sao, bởi vì ngay trong những lúc nản lòng trước bao ma chiết của đời mà mong tìm chốn yên thân, vẫn hiện lên nghi vấn này:

Đi tu vào ở trong rừng núi
Đã chắc gì yên với cỏ cây
Quanh quẩn bóng mình trong sớm tối
Trời xanh kia cùng nỗi lòng này?
(Nỗi đời).

Như thế, sống là một cuộc đi mệt mề mải miết, mà vẫn không biết vì sao lại phải đi. Cứ đi như lao cho đến bạc đầu dẫu biết rằng, đó chỉ là sự trêu ngươi của tâm thức. Dẫu đã “thấm tận” rằng:

Đường đời hết tuổi xanh là tóc trắng
Qua lứa tuổi giận hờn rồi. Giờ em đã về đâu?
(Ngã tư)

Không biết về đâu. Không thể về đâu cả. Bởi vì:

mỗi mùa xuân là một hòn núi nhỏ
cứ sừng sững hiện lên ngăn cách những đời người.
(Thời gian và những bông hoa…)

Sự ngăn cách ấy, những đời người ấy là cái chi vậy, là câu hỏi – lời đáp nào đây, khi mà ném ra trước mắt là niềm thảng thốt:

Không lẽ suốt cuộc đời
Anh và em và mùa xuân vẫn giằng co nhau trong những giấc mơ?
(Kéo co với mùa xuân)

Hòn núi nhỏ ấy là gì. Anh và em là ai. Mùa xuân là gì vậy. Có thể “tách” ra để giải nghĩa, nếu muốn. Nhưng nói gọn, thì có thể gom về mấy từ: dòng tâm thức không ngưng nghỉ. Không ngừng nghỉ đến mức phải liên tiếp kêu lớn lên:

mùa xuân mùa xuân mùa xuân mùa xuân
lũ lượt kéo nhau về sắp hàng trước mặt

Hiện về, sắp hàng, để tiếp tục trò chơi chòng ghẹo của tâm – ý:

tâm trí anh bắt đầu một cuộc hành trình ngược lại phía mùa xuân
đi tìm em.
đi tìm tuổi thơ
đi tìm những mùa xuân đã mất
(Ngược chiều với mùa xuân)

À, thì ra thế! Thì ra tần số xuất hiện liên tiếp các biểu tượng của thời gian này, chính là cái sự recherch du temps perdu, vốn là khao khát muôn đời của người. Nhưng khốn khổ thay, biết có tìm thấy được? Ở đây, giữa bao phen co kéo ấy, mơ hồ có cảm giác như nhà thơ có thể chạm nhẹ được vào cái chéo áo của nó:

Giữa bao nhiêu ồn ã dòng đời
Đêm đêm vẫn nằm nghe mép vườn nhà mình nước lũ đang lên
Rưng rưng trong lòng cái niềm vui thuần khiết
ngây thơ mà trọn vẹn
Đất trời ngày thơ ấu ban cho
(Nghe mép vườn nhà mình nước lũ đang lên)

May thay cho cái sự biết quay về với chân bản hồn nhiên! Để thơ hiện ra như một cứu rỗi:

-Có khi nào một ngày tình cờ em đọc được bài thơ
Và một sớm mai mang đến cho anh mùa xuân trọn vẹn?
(Kéo co với mùa xuân)

Ơn trời, cái “xích tử chi tâm” ấy vẫn hằng ẩn hiện trong đáy sâu tâm thức. Để có thể nhìn thấy vẻ đẹp của chốn trần ai khổ lụy, dù tất cả mọi sự tồn tại trên cái cõi này cũng chỉ là chút phôi phai giữa dòng trôi vô tận.

TPHCM – 25 tháng 11. 2016
N.Đ.N

MÃ NGHỆ THUẬT KÉO CO…

NGUYỄN MINH HÙNG

Kéo co với mùa xuân là tâm khảm của tác giả với mùa xuân – Trong cơn mơ anh lại kéo co với mùa xuân/ Gồng hết nửa đời người trong trận đấu kiệt sức (Kéo co với mùa xuân) nhưng chính là cuộc đối thoại triền miên xuyên suốt của tập thơ này. Đối thoại với người, với cảnh sắc, với ấu thơ, với thực tại không chối cãi và huyễn mộng của Nguyễn Kim Huy. Như vậy, là đối thoại với mình, nghĩa là độc thoại, là tiếp tục mạch Thơ từ yên lặng (Nhà xuất bản Đà Nẵng, 1995) và Nỗi lan tỏa của ngày (Nhà xuất bản Văn học, 2004).

Độc thoại là mã nghệ thuật của Kéo co với mùa xuân. Có “với”, có “và”; có hướng đến, có nhớ về nhiều đối tượng; nhưng cuối cùng, khuất sau những bông hoa là gương mặt em/ khuất sau gương mặt em một khoảng trời rạn vỡ/ sau khoảng trời rạn vỡ một mạch ngầm thương nhớ/ xuyên suốt trong lòng những ngọn núi thời gian! (Thời gian và những bông hoa).

Giữa không gian và thời gian xuân, trong thuở xuân thì và niềm thanh xuân u ẩn, các biểu hiện độc thoại xen lẫn, đậm nhạt xuất hiện và thể hiện trong cả tập, từng bài và ngay cả mỗi dòng thơ để “những ngọn núi thời gian” ấy thảng thốt bằng ngôn ngữ thơ vốn “yên lặng” và “lan tỏa” từ bấy nhiêu năm…

Tần suất nhiều nhất của độc thoại qua cuộc “kéo co” này là kiểu đối thoại Anh/Em:

– nhưng em ạ, mỗi mùa xuân là một hòn núi nhỏ
cứ sừng sững hiện lên ngăn cách những đời người
(Thời gian và những bông hoa)
– Không lẽ suốt cuộc đời
Anh và em và mùa xuân vẫn giằng co nhau trong những giấc mơ
– Có khi nào tình cờ em đọc được bài thơ
Và một sớm mai mang đến cho anh mùa xuân trọn vẹn?
(Kéo co với mùa xuân)
– Em hát về một thời trong thơ anh em không có mặt
Em hát về trọn cuộc đời anh em có mặt bao giờ…
(Nghe em hát về thời hoa đỏ)
(…)

Trong những dòng thơ vừa trích, có những “sừng sững”, “ngăn cách”, “giằng co” giữa anh và em – thực ra đó là sự phân thân. Thơ không bao giờ chỉ viết cho một ai, viết về một ai, cả khi tên họ xuất hiện như một hình tượng có vẻ như là trung tâm. Sự bộc lộ (một kiểu giải thoát) của thi sĩ tuôn trào để chảy ngược vào hồn vừa kí thác vừa tái tạo năng lượng. Bài thơ Em về đón bước chân anh không lạ cả ý tứ lẫn hình ảnh nhưng lại nói được cái co kéo một tôi phân thân trong không gian cũ mà mới, một thời gian quen mà lạ:

Giờ anh đếm bước chân anh
Trên con đường cũ đã thành lối xưa
Đếm từ sáng đến quá trưa
Ngẩng lên bóng xế cũng vừa dưới chân.

Sau Anh/Em, là những “cặp phạm trù” đối thoại khác dù chỉ là logic hình thức: Anh/thời gian (ngày xưa – hôm nay – mai sau), Anh/không gian (lặng lẽ – náo động), Anh/được mất (khát vọng – thất vọng), Anh/mộng mơ (cơn mơ – yêu đương)… Đọc kiểu “đối với” này, bạn đọc có quyền trông đợi một buông bỏ thực sự để thực sự “đối diện” như Bùi Giáng đã từng trong Mắt buồn: Bỏ ngang ngửa sóng giữa lời hẹn hoa/ Bỏ người yêu bỏ bóng ma/ Bỏ hình hài của tiên nga trên trời/ Bây giờ riêng đối diện tôi… Điều này, đến độ tuổi này, sau bao nhiêu khổ sở làm thơ (cho hay hơn, cho khác trước!), Nguyễn Kim Huy đã kịp nhận ra Nhịp đời đi sóng dội thân gầy (Nghe em hát về thời hoa đỏ):

– Chiều đã rớt con sông Mê đã khuất
– Có phải từ ngàn dặm xa mới nhận ra bản ngã
Có phải là tìm ra là đánh mất
(Đêm Viêng Chăn nhớ điệu vũ Chàm)

Hành trình thơ tương tự tình yêu, tìm ra là đánh mất… Nghĩa là những dấu yêu ngày cũ đã qua rồi/ Dấu yêu mới lại chông chênh quá đỗi (Nghe mép vườn nhà mình nước lũ đang lên). Trạng thái “không xúc cảm” đâu phải chỉ chuyện yêu, chuyện thơ mà còn là sự phản ứng xót xa với thực tại:

Trước niềm vui không còn bối rối
Trước mọi nỗi buồn cũng không thấy tắt lịm hồn đi.
Cứ thong dong như chẳng vấn vương gì
Cứ điềm nhiên như mọi điều rồi sẽ đến.

Nhưng cái tôi ấy còn biết phản tỉnh giữa cuộc “đôi co” với chính mình, để không đắm chìm, để còn có cơ hội bước qua: Anh nào biết có ban mai hờn tủi (Lời xin lỗi ban mai); Mải vô tư tung tăng chưa từng biết nỗi hãi người (Nghe mép vườn nhà mình nước lũ đang lên)… Trong bài thơ Có thể nào từ biệt với cơn mơ, tác giả nói nhẹ nhàng mà buồn bã về một chọn lựa với Em – trong – mơ:

Tôi biết tự mình không thể nói lời từ biệt với cơn mơ
Trong những cơn mơ em nhoẻn cười, em không khóc
Thơ tôi viết có bao giờ em đọc
Những vần thơ thầm lặng dịu dàng thôi…

Dù những vần thơ thầm lặng dịu dàng thì sự đáp trả vẫn chỉ là nụ cười hờ hững; dù sự thành thật ở đây đã đến mức không thật hơn được nữa: Anh xòe bàn tay vẫn trắng để em xem! (Cám ơn em ngấn nắng sáng mai này). Cuộc đuổi bắt thơ của Huy xem ra vẫn còn đang tiếp tục…

Nguyễn Kim Huy, qua tập thơ này, một lần nữa, không chuộng ngôn từ và kiểu cấu trúc hình tượng dữ dội, gấp gãy, lạ lẫm. Ngay cả khi anh viết về sự dữ dội, khốc liệt thì vẫn bằng giọng điệu của tĩnh lặng, của ẩn chứa mơ hồ, của những mong muốn thuần khiết. Hình như đó đã là một phong cách, không nhất thiết phải thay đổi. Còn nếu phải thay đổi điều gì, chắc chắn Nguyễn Kim Huy đã biết!

Đà Nẵng, 16 tháng 01. 2017
NMH
(MÃ NGHỆ THUẬT KÉO CO… – KHÚC GIAO MÙA, NXB ĐÀ NẴNG, 2017)