Những tác phẩm nổi bật của Toni Morrison

Theo The Guardian, Toni Morrison là một trong những nhà văn Mỹ vĩ đại nhất. Bà để lại cho đời một kho tàng tác phẩm ấn tượng với những tác phẩm như ‘Beloved, ‘The bluest eye’…

Nhà văn Toni Morrison. Ảnh: Timothy Greenfield-Sanders/PW.

Với 11 tiểu thuyết đặc sắc và hàng loạt truyện ngắn, tiểu luận sắc sảo, Toni Morrison là một nhà văn mà bất cứ độc giả nào muốn hiểu về nước Mỹ nên đọc.

Nhà văn Bernice McFadden, tác giả của cuốn tiểu thuyết The Warmest December – tác phẩm được chính Morrison ca ngợi, đã đưa ra một danh sách chỉ dẫn cho những độc giả muốn đọc sách của Toni Morrison mà chưa biết chọn cuốn nào.

Được xuất bản lần đầu tiên năm 1983, Recitatif dài 96 trang, kể về hai cô bé 8 tuổi, Twyla và Roberta, một da trắng, một da đen. Không hề đề cập rõ ràng, Recitatif vẫn là một câu chuyện mạnh mẽ về vấn đề sắc tộc. Thực tế, tác giả không bao giờ giới thiệu rõ nhân vật nào là người da trắng, nhân vật nào là người da đen, độc giả phải trực cảm điều đó thông qua hành vi, hành động và phản ứng của họ.

Đậm đặc văn phong của Morrison, cùng phong cách kể trữ tình, nhiều tầng lớp nghĩa, Recitatif là một câu chuyện ngắn gọn cho độc giả muốn làm quen với tác giả này.

Morrison gọi Recitatif là một thử nghiệm. Cây viết Bernice McFadden của The Guardian gọi nó là tác phẩm của thiên tài.

Nhiều tiểu thuyết của Morrison bị cho là khó đọc và nặng nề. Có lẽ các nhà phê bình và công chúng đã gán cho những tác phẩm của bà cái danh ấy vì Morrison là một bậc thầy trong việc tung hứng nhiều kỹ thuật văn học cùng một lúc, hiếm có khi nào bà không chơi đùa với phép ẩn dụ.

Sula, có lẽ là cuốn ít phức tạp nhất trong danh sách tác phẩm của Morrison, là cuốn tiểu thuyết hoàn hảo để những ai từng gặp khó khăn với tiểu thuyết của Morrison trước đây tìm cách chinh phục một tác phẩm của bà.

Cuốn sách lại là một cái nhìn nghiên cứu hấp dẫn về hai người bạn, Sula và Nel. Dễ đọc nhưng không hề thiếu đi sự phức tạp, Sula vẫn là một tác phẩm nhiều tầng lớp nghĩa, có văn phong tuyệt phẩm và mang lại cho độc giả nhiều chất liệu để thảo luận.

Thời gian gần đây, vụ thảm sát người da đen Tulsa năm 1921 thu hút sự chú ý của công chúng. Paradise lấy bối cảnh ở thị trấn hư cấu tên Ruby. Một thị trấn được những người da đen từng là nô lệ thành lập. Ở rìa thị trấn, có một nhóm phụ nữ cư trú trong một tu viện.

Tranh minh họa của Joe Morse cho ấn bản đặc biệt của tác phẩm Beloved. Ảnh: The Folio Society.

Háo hức bảo vệ “di sản” và “lối sống” của mình, 9 nam lãnh đạo từ Ruby đã lên đường thực hiện nhiệm vụ loại bỏ mối đe dọa từ những người phụ nữ có suy nghĩ độc lập, không tuân thủ quy tắc.

Xuất bản năm 1998, Paradise là cuốn tiểu thuyết đầu tiên của Morrison sau khi đoạt giải Nobel văn học năm 1993. Theo thông lệ của bà, Morrison bày tỏ lòng kính trọng đầy khiêm nhường đối với nguồn gốc tổ tiên của các nhân vật. Trong Paradise, bà đưa độc giả trở lại thời kỳ thành lập Ruby vào năm 1891, rồi lại nhẹ nhàng đưa chúng ta vào bối cảnh “hiện tại” – năm 1972. Toni Morrison đã tạo ra một câu chuyện mạnh mẽ, được hiện thực hóa đầy đủ và thực tế.

Lấy bối cảnh những năm 1680 khi chế độ nô lệ vẫn còn ở giai đoạn sơ khai, A mercy, cuốn tiểu thuyết thứ chín của Morrison, theo chân Florens, một nô lệ trẻ bị chủ đem bán để trả nợ. Florens đau khổ vì bị tách khỏi mẹ và tại nơi ở mới, cô bé phải thử làm nhiều điều để lấp đầy vết thương lòng.

A mercy có nhiều điểm chung với tác phẩm nổi tiếng Beloved của Toni Morrison. Tác giả một lần nữa bóc tách mối quan hệ phức tạp và thiêng liêng giữa mẹ và con gái. Một tác phẩm xuất sắc cần được biết đến rộng rãi hơn.

Trong cuốn tiểu thuyết đầu tay của Morrison, The bluest eye, Pecola Breedlove là một cô bé da đen “muốn vươn lên khỏi hố đen của mình và nhìn thế giới bằng đôi mắt xanh”.

Tác phẩm kể một câu chuyện nhức nhối và đầy ám ảnh, trong đó, tác giả khai phá chủ đề trọng tâm về sự áp bức, khuất phục và bạo lực tình dục đối với phụ nữ da đen.

The bluest eye được đặt trong bối cảnh nước Mỹ thời kỳ Suy thoái, mặc dù vậy, cốt truyện về các vấn đề loạn luân, chủ nghĩa màu da và sự tự thù hận dường như xuất hiện trong mọi thời kỳ. Đây là một tác phẩm độc đáo và bất hủ.

Hẳn phần đông công chúng biết đến giọng văn và phong cách đặc biệt của Morrison qua cuốn tiểu thuyết đoạt giải Pulitzer, Beloved.

Trong tác phẩm này, nhân vật chính Sethe chạy thoát khỏi sự kìm kẹp của chế độ nô lệ cùng những đứa con của mình. Chủ nô lệ cũ của Sethe truy đuổi bà. Khi nhìn thấy gã đang trên đường tiến đến nhà mình, Seth liền xuống tay sát hại những đứa con của mình để ngăn chúng trở lại kiếp nô lệ. Nhiều năm sau, hồn ma của một đứa trẻ đã trở lại và ám ảnh Sethe, khiến bà phát điên.

Cuốn tiểu thuyết cho thấy kinh hoàng về thể chất, tinh thần và cảm xúc mà những người nô lệ phải chịu đựng.

     

---

---

     

---

---